ОРДАБАСЫ АУДАНЫНДА «STEM ЖӘРМЕҢКЕСІ: ЖИ АРҚЫЛЫ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ДАМЫТУ» ТАҚЫРЫБЫНДАҒЫ ШЕБЕР СЫНЫП ӨТТІ

Іс-шараны аудандық білім бөлімінің әдіскері Айман Еркенқызы ұйымдастырып, директордың бейінді оқыту жөніндегі орынбасарлары мен кәсіптік білім беру педагогтары қатысты. Бұл шебер сынып оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуда жасанды интеллект (ЖИ) технологияларын тиімді интеграциялау арқылы STEM бағытындағы пәндерді біріктіру, жобалық-тапсырмалық әдістерді тәжірибеде іске қосу және мектептерде бейіндік оқытуды сапалы ұйымдастыру мәселелеріне арналып өткізілді.

Шебер сыныптың ұйымдастырылу контексті және мақсаттары

Шебер сынып аудандық деңгейде бейіндік оқытуды және мектептердегі жобалық қызметті жаңғыртуға бағытталған. Оның басты мақсаттары: (1) ЖИ технологияларын пайдалана отырып STEM пәндерінің интеграцияланған жобаларын көрсету және тәжірибеден өткізу; (2) функционалдық сауаттылықты дамытуға бағытталған тапсырмаларды жобалық формада ұйымдастырудың модельдерін ұсыну; (3) директор орынбасарлары мен кәсіптік білім беру педагогтарын практикалық дағдылармен қамтамасыз ету; (4) мектептердегі ресурстық мүмкіндіктер мен педагогтардың кәсіби біліктілігін есепке ала отырып, жобалық қызметті масштабтаудың жолдарын талқылау. Ордабасы ауданының контекстінде бұл шара ауыл мектептерінің дәстүрлі сабақ форматынан жобалық-бағдарланған оқыту моделіне тиімді өтуін қамтамасыз етудің нақты қадамы ретінде қаралды.

Жиын нәтижесіне бағдарланған бағдарламалық құрылым және сценарийі

Шебер сынып бағдарламасы бірнеше блоктан тұрды: кіріспе теориялық бөлім (ЖИ және STEM интеграциясының қағидалары), демонстрациялық шеберлік сабақтар (оқушылар презентациялары мен жобалық модульдер), практикалық тренингтер (пәндер бойынша жасалған тапсырмаларды педаголармен бірге орындау), талқылау сессиялары және қорытындылаушы семинар (жобаларды бағалау, масштабтау жолдарын белгілеу). Әр блок нақты уақыт кестесіне сай ұйымдастырылып, қатысушылар теорияны бірден тәжірибеде көріп, өз мектептеріне лайықталған модельдерді әзірлеуге мүмкіндік алды.

Жасанды интеллектті қолданудың педагогтық негіздері мен әдістемесі

Шебер сыныпта ЖИ-ның педагогикалық потенциалына ерекше мән берілді. ЖИ оқушылардың өз бетінше зерттеу қабілетін күшейтіп, деректерді өңдеу, гипотезаларды тексеру, модельдеу және шешім қабылдау дағдыларын дамытады. Педагогтарға ЖИ құралдарын сабаққа енгізудің негізгі бағыттары ұсынылды: адаптивті оқыту платформалары арқылы жеке траекторияларды құру; мәтіндік және дауыстық анализ арқылы сыни ойлауды дамыту; деректер визуализациясы мен қарапайым машиналық оқыту модельдерін қолданып жобалық тапсырмаларды шешу; симуляциялық ортада тәжірибелік эксперименттер жүргізу. Ордабасы мектебінің жағдайында интернет байланысының қолжетімділігі, құрылғылардың саны және педагогтардың цифрлық сауаттылығы ескеріліп, қарапайым әрі тиімді құралдар—бұлтты қызметтер, ашық қайнарлар және оффлайн режимдегі материалдар—ұсынылды.

STEM пәндерін біріктірудің оқу-әдістемелік модельдері

Шебер сынып барысында ұсынылған модельдер жобалық модульдерге негізделді: мәселе қою → деректер жинау → ЖИ-ға негізделген талдау → шешім жасау → презентация және рефлексия. Әр модульге математика, физика, информатика, химия, биология және технология пәндерінен тапсырмалар енгізілді. Мысалы, ауылдық экожүйені зерттеу жобасында биологиядан өсімдік түрлерін анықтау, химиядан су сапасының анализі, математикадан статистикалық талдау және информатикадан ЖИ алгоритмін қолдану қарастырылды. Осылайша оқушылар теориялық білімді практикалық проблема шешуге қолдануды үйренді.

Практикалық демонстрациялар: нақты оқушы жобалары мен сабақ үлгілері

Шебер сыныпта С.Ысмайлов мектебінің оқушылары әзірлеген бірнеше жобалар көрсетілді. Олардың ішінде: (1) «Ауылдық су ресурстарын сапасы мониторингі» — смартфон арқылы алынған деректерді өңдеп, су сапасын бағалайтын қарапайым модель құру; (2) «Энергия тиімділігін арттыру» — мектеп ғимараты үшін шағын энергия есептеу моделі және күн батареяларын орналастыру сценарийі; (3) «Ауыл шаруашылығында өсімдіктердің ауруларын ерте анықтау» — фотосуреттер арқылы өсімдіктердегі ауру белгілерін танитын модельдің прототипі. Әр жоба оқушылардың топтық жұмысы, деректер жинау тәсілдері, ЖИ қолданудың практикалық шектеулері және нәтижелерді қоғамға таныстыру стратегияларын қамтыды.

Ұсыныстар және келешек қадамдар

Шебер сынып қорытындысында бірнеше практикалық ұсыныстар құрылды: (1) пилоттық 5 мектепті анықтап, оларға техникалық және методологиялық қолдау көрсету; (2) ай сайынғы әдістемелік шеберлік сыныптарын өткізу арқылы педагогтарды оқыту жүйесін тұрақтандыру; (3) аудандық «STEM және ЖИ» ресурстық орталығы құрып, құрал-жабдық пен оқу материалдарын жинақтау; (4) жергілікті бизнес пен колледждермен әріптестікті нығайту арқылы жобаларға нақты тапсырмалар мен практика беру; (5) инклюзивтік жобаларды кеңейту арқылы барлық оқушылар үшін тең мүмкіндіктерге қол жеткізу. Осы шаралар Ордабасы ауданының білім беру жүйесін цифрлық трансформациялау және оқушылардың функционалдық сауаттылығын жүйелі түрде дамытуға мүмкіндік береді.

«STEM жобалары: ЖИ арқылы функционалдық сауаттылықты дамыту» тақырыбындағы шебер сынып Ордабасы ауданының білім беру жүйесіне жаңа методологиялық теориялар мен практикалық үлгілер әкелді. Айман Еркенқызы ұйымдастыруындағы бұл шара директор орынбасарлары мен кәсіптік білім беру педагогтарының кәсіби дамуына нақты серпін беріп, мектептерде жобалық оқыту форматын енгізу үшін нақты әрекеттер жоспарын қалыптастырды. Пилоттық жобалардан алынған нәтижелер мен ұсынылған стратегиялар аудан мектептерінің оқу үдерісін қазіргі заманғы талаптарға сәйкестендіруге және жас ұрпақты өмірмен байланысты шешім қабылдауға даярлауға бағытталған жүйелі жұмыстың бастауы болатынына сенім мол.