ОҚУ ОРНЫНДАҒЫ ӨРТ ҚАУІПСІЗДІГІ- 3

Оқу орындарында өрттен қорғау шараларымен қамтамасыз етілуі міндетті шаралардың бірі болып саналады. Өрттен қорғау шараларыр – өрттің алдын — алуға немесе оның салдарын азайтуға бағытталған іс -шаралар кешенін қамтиды. Белсенді өрт сөндіру қорғанысы – өртпен немесе жарылыс қаупі бар жағдайлармен табысты күресті қамтамасыз ететін шаралар.

Оқу орындарында өрт қауіпсіздігін сауатты ұйымдастыру — бұл әрбір басшы шешуі тиіс ең маңызды міндеттердің бірі. Бұл мәселе қарапайым емес, оның шешімі кейде көптеген кедергілер мен қиындықтарды тудырады.

Егер кез — келген оқу орнының өрт қауіпсіздігін қамтитынын қысқаша анықтаса, онда бұл оның осы саладағы саясаты, осы бағыттағы әр түрлі жұмыстарды ұйымдастыру, өрт қауіпсіздігі үшін жауапты тұлғалар, сондай- ақ қарапайым жұмысшылар мен қызметшілер арасында міндеттерді бөлу болып табылады. Ақыр соңында, оқу орнының өрт қауіпсіздігі оның қызметкерлерінің қандай да бір деңгейін өртке қарсы дайындауды және өрт қауіпсіздігі бойынша негізгі талаптарды әзірлеуді білдіреді.

Оқу орнының барлық қызметкерлері қандай да бір дәрежеде өрт қауіпсіздігі үшін жауапты болғандықтан, олар үшін арнайы нұсқаулық жүргізілуі қажет және де өрт-техникалық минимумын жиі орындау қажет. Нұсқау болсақ, оның екі түрі бар – бастапқы және екінші. Алғашқы рет уақытша және жұмысқа жаңадан қабылданған қызметкерлер өтеді, егер нақты учаскеде ерекше өрт қаупі бар болса (сондықтан ол жергілікті жерлерде өткізіледі). Нұсқамалар өткізу және персоналды оқыту жөніндегі жоғарыда айтылған барлық жұмыстар арнайы журналға енгізілуі қажет.

Өрт қауіпсіздігі саясатының негізгі бағыты:

• өрт қауіпсіздігінің тұтас жүйесін әзірлеу және қалыптастыру сияқты міндеттерді шешімдерді қабылдау;
• оқу орнының барлық объектілерін өртті сөндіруге ғана емес, бақылау мен құлақтандыруға арналған арнайы құралдармен қамтамасыз ету;
• өртке қарсы режимді сақтау кезінде оқу орнының қалыпты жұмысына ықпал ететін жағдайлар жасау;
• қатардағы қызметкерлерінің,    сондай-ақ    басшы              бекеттердің өрт қауіпсіздігі тұрғысынан құзыреттілік деңгейін арттыру;
• тиісті нормалардан, ережелерден, регламенттер мен стандарттардан елеулі ауытқуларға жол бермеу – өйткені олар кездейсоқ әзірленбеген және қауіпсіз жұмысты, оның ішінде өрт қауіпсіздігі тұрғысынан қамтамасыз етуге бағытталған.

Әрбір оқу орнының көлемді — жоспарлы және техникалық шешімі шекті рұқсат етілген мәндері басталғанға дейін персоналды өрт ошағынан көшіру аяқталуы үшін орындалуы тиіс. Көшіруді қамтамасыз ету үшін:

• эвакуациялық жолдар мен шығуларды конструктивті орындау (саны, өлшемдері);
• эвакуациялық жолдар бойынша персоналдың қозғалысын кедергісіз басқару мүмкіндігі (жарық көрсеткіштері, дыбыстық құлақтандыру).

Эвакуациялау жолдарында өрт болған жағдайда қауіпсіз және тез эвакуациялауға кедергі келтіретін ешқандай заттар болмауы тиіс. Эвакуациялау жолдары бос болуы тиіс. Эвакуациялау жолдарындағы есіктер өзінен және ішінен кілтсіз ашылуы тиіс. Егер де оқу орнының қызметкерлері өгде адамдардың енуінен қорғқатын болған жаңдайда, күндіз есіктер іштен оңай ашылатын тиектерге жабық, ал түнде кілтті жабуға болады. Осы нормаларды сақтау оқу орнында өрт болған жағдайда оқушыларды ғимараттан эвакуациялауды ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

Автоматты өрт сигнализациясының шлейфтерін өшірмеу де өте маңызды шарттардың бірі болып табылады, автоматты өрт сигнализациясының индикация панелінің блогына назар аудару қажет, онда барлық шамдарды өрт хабарлағыштары бар жасыл түспен жануы міндетті.

Өрт құрал — саймандары мен өрт су көздері еркін және оңай қол жетімді жерде болуы тиіс. Өртке қарсы ажыраулар рөлін атқаратын алаңдарды, мысалы, материалдарды немесе әр түрлі ыдысты қоймалау үшін басқаша қолдануға үзілді — кесілді тыйым салынады. Сонымен қатар, өрт сөндіру гидранттарының жарамдылығын қадағалау керек, атап айтқанда, қыс мезгілінде оларды мезгіл — мезгіл қар мен мұздан тазарту керек.

Өрт туындаған жағдайда міндетті түрде дабыл беру және хабарлау жүйесі жолға қойылуы тиіс. Түнгі уақытта оқу орнының аумағында тұрақты жарық болуы тиіс.

Сыртқы өрт сөндіру сатыларының жарамды жай — күйінің қажеттілігі туралы, сондай — ақ жұмысшылардың арнайы киімдері, әсіресе бояулармен, майлармен және лактармен жұмыс істейтіндердің арнайы киімдері арнайы орындарда орнатылатын металл шкафтарда сақталуға тиіс екенін еске салу артық болмайды. Әрине, оқу орнында электр қауіпсіздігін қамтамасыз ету туралы ұмытуға болмайды, себебі бұл саладағы проблемалар өрттердің пайда болу себептері болып табылады.

Өрт сөндіруші — құтқарушылар алғашқы өрт сөндіру құралдарын қалай пайдалану керектігін түсіндірумен айналысады. Біріншіден, кез- келген оқу орнында өрт сөндіру құралдары міндетті түрде болуы керек. Екіншіден, олар жарамды күйде болуы керек.

Қазіргі уақытта әр түрлі сынып оқушылары үшін танымдық нұсқаулықтар әзірленіп барлық оқу орындарына міндетті түрде жіберіледі. Бастауыш сыныптар үшін өрт қауіпсіздігі негіздерін оқыту қызықты, ойын түрінде жүргізілуі қажет. Үлкен сыныптармен мектеп мүлкіне жауапты қарым — қатынастың маңыздылығы туралы әңгіме ұйымдастырылып, балалардың денсаулығы мен өміріне өрт қаупі бар және жарылыс қаупі бар материалдардың қауіптілігі атап көрсетіледі. Кез — келген оқу орнының басшысы өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулықтың орындалуын бекітіп, бақылаулары қажет. Онда оқу орнын және оның аумағын, сондай-ақ эвакуация өтетін дәліздерді ұстау нормалары жарықтандыруы қажеттігі де анықталады. Жертөле және оқу орнынан шығатын барлық жолдарды бөгде заттардан бос ұстау қажет. Олардың кілттері әдетте кеңседе, сондай — ақ бірінші қабатта жұмыс істейтін персоналда сақталуы қажет. Осы нұсқаулыққа «Өрт кезіндегі іс-әрекет тәртібі» жадынамасын қосу орынды болады. Сонымен қатар, бұл жадынама оқу орнының әрбір бөлмесінде болуы керек. Сондай — ақ қосымшада өрт болған жағдайда оқу орын ғимаратынан оқушыларды, педагогтарды және басқа да қызметкерлерді эвакуациялау жоспары орналастырылады.

Ұйымдастыру іс — шараларының кешені оқу жылының басында білім беру мекемелерін дайындауға бағытталады және осы объектілерді тиісті өртке қарсы жағдайға келтірудің маңызды құралы болып табылады. Бүгінгі күні Талғар қаласында 20-ға жуық білім беру мекемелері есепте тұр. Оның ішінде 12 жалпы білім беретін мектеп.

Соңғы 5 жылда аталған объектілердегі өрт саны 45% — ға азайды, бірақ оң динамикаға қарамастан, жыл сайын білім беру объектілерін өртке қарсы қорғаудың тиісті деңгейін қолдау бойынша өте маңызды жұмыстар жүргізілуі қажет.

Тексеру нәтижелері бойынша төтенже жағдай қызметкерлері 141-ден астам өрт қауіпсіздігі талаптарын бұзушылықты анықтады. Өрт қауіпсіздігі ережелерін бұзғаны үшін 92 тұлға жалпы сомасы 2 млн.228 мың 908 теңгеге айыппұл түрінде әкімшілік жауапкершілікке тартылды.

Білім беру объектілерінде 1124 адамды қамтитын өртке қарсы тақырыптағы 73 дәріс өткізілді, сондай-ақ шартты өрт туындаған жағдайда оқытушылар құрамы мен оқушылардың іс — әрекеттерін пысықтау бойынша практикалық жаттығулар өткізілді.

Өрт қауіпсіздігінің стендтері мен бұрыштарын ресімдеу кезінде өртке қарсы тақырыптағы материалдарды іріктеуге әдістемелік көмек көрсетілді, өрт анықталған жағдайдағы іс — әрекет тәртібі, тұрмыстағы және мектептегі өрт қауіпсіздігі ережелері, алғашқы өрт сөндіру құралдарын қолдану тәртібі, сіріңкемен балалардың отпен ойнауы және басқа да себептер сияқты тақырыптағы жадынамалар мен парақшалардың үлгілері ұсынылды.

Ұжымдық және жеке қорғану құралы барлық уақыт бойы ҚПО әрекетін персоналдың қауіпсіздігін қамтамасыз етуі тиіс. Ұжымдық қорғауды өрт қауіпсіз аймақтар мен конструктивтік шешімдер арқылы қамтамасыз ету керек. Жеке қорғану құралдары өрт сөндіруге қатысатын өрт сөндірушілер үшін де болуы тиіс.

Объектілерді түтінге қарсы қорғау жүйесі адамдарды және материалдық құндылықтарды эвакуациялау және (немесе) ұжымдық қорғау үшін қажетті уақыт ішінде эвакуациялау жолдарында түтінсіздікті, температураның төмендеуін және жану өнімдері мен термиялық ыдырауды қамтамасыз етуі тиіс.

Әрбір оқу орнында оның бастапқы сатысындағы өрт туралы техникалық немесе ұйымдастыру іс-шараларымен немесе құралдармен хабарлау және (немесе) сигнал беру қамтамасыз етілуі тиіс.

Өндірістік құрылыстарда саты торлары, өртке қарсы қабырғалар, лифтілер, сыртқы өрт сатылары, авариялық люктер және т.б., өрт кезінде адамдарды құтқару үшін жеткілікті төзімділігі және конструкциялардың отқа төзімділігі бар  қажетті құрал- жабдықтар болуы тиіс.

Өрт техникасы үшін анықталуға тиіс:

• өрт сөндіргіш заттарды беру жылдамдығы мен қарқындылығы;
• рұқсат етілген өрт сөндіргіш заттар, оның ішінде үйлесімдік талаптары тұрғысынан экология және жанатын заттар мен материалдармен қамтылуы;
• өрт сөндіру үшін өрт сөндіргіш заттарды беру көздері мен құралдары;
• өрт сөндіргіш заттардың (ұнтақты, газды, көбікті, аралас) нормативтік (есептік) қоры;
• жедел өрт қызметінің көлік құралдарының көмегімен өрт сөндіргіш заттарды беруді ұлғайтудың қажетті жылдамдығы;
• ҚПО және олардың қайталама көріністерінің әсерінен орнықтылыққа қойылатын талаптар;
• қауіпсіздік техникасы талаптары.

Талғар қаласының төтенше жағдайлар басқармасы оқу орындарының басшыларына хабарласып өрттің алдын алу және ата-аналар сеніп тапсырған балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында өрт қауіпсіздігі ережелерін сақтауын талап етулері шарт. Сонымен қатар , өрт болған жағдайда 101, 112 телефондары арқылы қоңырау шалу қажеттігін де ескертеді. Қорғау объектісінің өрт қауіпсіздігі – өрттің пайда болуы мен өршуін, сондай-ақ адамдар мен мүлікке өрттің қауіпті факторларының әсерін болдырмау мүмкіндігімен сипатталатын қорғау объектісінің жай-күйі болып табылады.