ОТЫРАРДА ҚЫСҚЫ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАРҒА ДАЙЫНДЫҚ БОЙЫНША КЕШЕНДІ ОҚУ-ЖАТТЫҒУ ӨТТІ
Отырар ауданы географиялық орналасуына байланысты қыста жиі өзгеретін ауа райы жағдайларына тәуелді.
Боран, көктайғақ, желдің күшеюі мен температураның күрт төмендеуі жыл сайын тіршілікті қиындататын факторлар қатарында. Дәл осы себепті азаматтық қорғау құрылымдарының қысқы кезеңге дайын болуы ауданның тұрақтылығын қамтамасыз ететін негізгі тетік саналады. «Қыс-2025» оқу-жаттығуы осы талапқа сай жоспарланып, нақты төтенше жағдайлар кезінде әрекет етудің жүйелі тетіктерін шыңдауға бағытталды. Бұл оқу-жаттығу арқылы жауапты салалар арасындағы байланыс деңгейі, жедел шешім қабылдау дағдылары, ақпараттық үйлесімділік және тұрғындарды қорғау бағытындағы шаралардың тиімділігі тексерілді. Ауданның қауіпсіздік әлеуетін арттыруға бағытталған мұндай тәжірибелік жұмыстар қыс мезгіліне дайындықтың сапасын одан әрі жақсартуға жол ашады.
Оқу-жаттығудың екінші кезеңінің мазмұны және негізгі міндеттері
Түркістан облысы әкімінің бірінші орынбасары З.Жолдасовтың тапсырмасына сәйкес өткізілген оқу-жаттығудың екінші кезеңі арнайы «Қысқы кезеңде төтенше жағдайларды жою кезінде АҚМЖ күштері мен құралдарын басқару» тақырыбында өтті. Бұл кезеңде басқару жүйесінің икемділігі, түрлі құрылымдардың өзара байланысы және дағдарыс жағдайында тапсырмаларды үйлестіру қабілеті бағаланды. Жергілікті атқарушы органдар, төтенше жағдайлар бөлімдері, полиция, медицина және коммуналдық қызмет өкілдері бірыңғай жоспар бойынша әрекет етіп, қысқы қатерлерге төтеп беру алгоритмдерін нақты пысықтады. Командалық-штабтық деңгейде қабылданған шешімдердің орындалу сапасы, ақпараттың дер кезінде жеткізілуі және күштердің жұмылдырылу деңгейі жаттығудың негізгі өлшемдеріне айналды. Бұл кезең жалпы жүйенің төтенше жағдайға қарсы тұру әзірлігін жан-жақты көрсетті.
Сценарий бойынша қалыптасқан төтенше жағдай моделі
Оқу-жаттығу барысында Отырар ауданы аумағында ауа райының күрт нашарлауы негізінде жасалған сценарий қолданыста болды. Шартты түрде 25–28 м/с жылдамдықпен соққан желдің әсерінен байланыс үзіліп, қалың қар жауғаны және температураның «–25» градусқа дейін төмендегені белгіленді. Мұндай жағдайда облыстық маңызы бар жолдарда көктайғақ пайда болып, көлік қозғалысы қиындаған. Нәтижесінде алты жеңіл автокөлік жолда қалып қойғаны және оларды эвакуациялау қажеттілігі туындағаны моделенді. Сонымен бірге қатты желдің салдарынан бес шақырымдық әуе желілерінің істен шығуы, бағаналардың құлауы және бірнеше ауылдық аумақтың жарықсыз қалуы жаттығудың маңызды бөлігін құрады. Бұл жағдайлар қысқы кезеңдегі шынайы тәуекелдерді толық қамтып, сала қызметкерлерінің дағдыларын нақты бағалауға мүмкіндік берді.
Жолдан шығарылған көліктер және көрсетілген көмек шаралары
Тақырыптық тапсырмаға сәйкес «Шәуілдір – Төрткөл» бағытындағы автомобиль жолында көктайғақ салдарынан жолдан шығып қалған көліктерді шығару жұмыстары жүргізілді. Құтқарушылар қалың қарды аршып, қатып қалған көліктердің дөңгелектерін босатып, жүргізушілерге қауіпсіз орынға жетуге көмектесті. Жол қозғалысына уақытша шектеулер қойылып, арнайы техниканың қатысуымен жолдың жарамдылығы қалпына келтірілді. Бұл бөлім маршруттағы көлік қатынасын жедел реттеу мен адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз етудің нақты механизмдерін көрсетуге бағытталды. Жолда қалған азаматтарға медициналық тексеріс, ыстық шай, жылыту пункттеріне жеткізу және байланыс орнату қызметтері ұсынылды. Мұндай жедел көмек түрлері қысқы жағдайдағы нақты сценарийлерге өте жақын, сондықтан құтқарушылардың әр қадамы кәсіби деңгейде ұйымдастырылды.
Азаматтық қорғау күштерінің кешенді жұмысы және тұрғындарды қорғау тәсілдері
Отырар ауданының аумақтық азаматтық қорғаныс құрылымдары жаттығу барысында жоғары дайындық деңгейін көрсетті. Автожолдарға блок-бекеттер орнату, қауіпсіз бағыттарды белгілеу, тұрғындарды эвакуациялау, медициналық көмек көрсету тәрізді шаралар рет-ретімен іске асырылды. Жылу пункттері алдын ала әзірленіп, мұзда қалған немесе жолда бөгелген адамдарды уақытша орналастыруға дайын болды. Құтқару топтары ауа райы күрт өзгерген жағдайда қандай әрекеттерді алғашқы болып орындау керектігін нақты пысықтады. Байланыс орталықтарымен ақпарат алмасу үздіксіз жүргізіліп, ахуалдың өзгеруі туралы мәліметтер жедел жеткізіліп отырды. Әлеуметтік құрылымдармен бірлесе отырып, зардап шеккен азаматтарға моральдық-психологиялық қолдау көрсету тетіктері де қолданылды. Мұның барлығы қыс мезгіліне арналған кешенді дайындықтың жоғары деңгейін дәлелдейді.
Электр және байланыс желілерін қалпына келтіру жұмыстарының үйлесімділігі
Боран салдарынан үзіліп қалған электр желісі – қысқы мезгілдегі ең өзекті мәселелердің бірі. Жаттығу барысында бес шақырымдық электр сымдары шартты түрде зақымданды деп белгіленіп, апатты қалпына келтіру жұмыстары жүргізілді. Жарықсыз қалған аумақтарға шұғыл резервтік генераторлар жеткізілді, мамандар бағаналарды ауыстырып, желіні қайта қосу алгоритмін толық орындады. Байланыс жүйесі уақытша тоқтаған жағдайда хабар алмасудың балама арналары дайындалды. Бұл бағыттағы іс-қимыл облыстық және аудандық деңгейдегі энергиямен қамтамасыз ету қызметтерінің үйлесімді жұмысының нәтижесі болып бағаланды. Қалпына келтіру әрекеттерінің уақтылы орындалуы – қысқы қауіпсіздікті қамтамасыз етудің негізгі көрсеткіштерінің бірі.
