МАМАНДАР ЖЫЛЫТУ МАУСЫМЫНДА ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫН САҚТАУҒА ШАҚЫРАДЫ

Соған орай 15 тамыз бен 15 қыркүйек аралығында «Өрт қауіпсіздігі айлығы» іс-шарасы өтті. Шараның мақсаты — жылу беру маусымы басталар алдында адам өмірі мен денсаулығын, мүлік пен қоршаған ортаны өрттен қорғау, тұрғын үйлерде өрттің туындау және табиғи газдан улану тәуекелдерін төмендету. Бұл жайында департаменттің басқарма басшысы Мұхан Байымбетов брифингте мәлімдеді.

— Қазіргі таңда әлеуметтік жағдайы төмен осал топтағы отбасылардың тұрғын үйлеріне 200 дана газосигнализатор құрылғысы орнатылды. Биыл жылыту маусымы басталғалы улы газдан улану жағдайы орын алмады. Алайда өткен жылыту маусымында улы газбен уланудың 7 жағдайы тіркеліп, салдарынан 5 адам қайтыс болды. Сонымен қатар, 2024-2025 жылдардағы жылыту маусымында тұрғын үйлерде қазіргі кезге дейін 20 өрт оқиғасы тіркелді. Салдарынан 2 адам жарақат алса, қаза тапқандар жоқ, — деді спикер.

Өрт кезіндемынаны естен шығармаңыз:

• Жұмыс істемейтін электр жабдықтарын қолданбаңыз. Үйдегі барлық розеткалар мен электр сымдарын жөнге келтіріңіз.
• Егер де сіз жатақханада тұрсаңыз және онда қандай да бір розетка немесе электр сымы жұмыс істемесе, дереу арнайы қызмет орындарына хабарласыңыз.
• Жанатын сұйықтар (еріткіштер, ацетон, аэрозоль) жылы жерден, оттан және күн сәулесінен аулақ тұруы керек.
• Лак және басқа да химиялық бояуларды газдың үстіне жылытпаңыз, бензинге жумаңыз; плитаның үстіне кептірмеңіз.
• Отты және газ плитасын қараусыз қалдырмаңыз.
• Газ плитасының қасында орамалды қолданбаңыз, оның шеті отқа тиіп кетсе, өрт шығуы мүмкін. Арнайы қолғап ұстаңыз.
• Жылытқыш құралдарын қараусыз қалдырмаңыз, оның үстіне мата жаппаңыз.
• Майшам жақпаңыз, перденің қасында немесе төсектің үстінде темекі шекпеңіз.
• Үйден шығар алдында өртке қауіпті заттардың барлығын түгел өшіріп кетіңіз.
• Жанған затты тезірек өшіруге тырысыңыз, оттың өршуіне жол бермеңіз.
• Егер де сұйық зат жанса (май, еріткіш) — оған су құймаңыз, жарылыс болуы мүмкін. Отты қалың матамен немесе басқа бір затпен өшіріңіз.
• Егер де от өршіп кетсе — оны сөндіріп әуре болмаңыз. Дереу өрт сөндірушілерді шақырып, газ бен токты өшіріңіз де, сыртқа шығыңыз.
• Есік пен терезені ашпаңыз – одан кірген ауа отты одан сайын өршітіп жібереді.
• Су ағатын труба немесе арқан арқылы төмен қарай түспеңіз, терезеден секірмеңіз (секіру 4-қабаттан бастап өте қауіпті).
• Аузыңыз бен мұрныңызды сулы шүберекпен немесе орамалмен жауып алыңыз.
• Лифті қолданбаңыз.
• Газ бен электр тогын өшіріңіз.
• Түтінге толы коридор немесе саты алаңы арқылы далаға шықпаңыз (түтін өте улы болады, әрі ыстық ауа өкпені күйдіріп жіберуі де мүмкін).
• Егер де 1 немесе 2-қабатта тұрсаңыз, балкон арқылы далаға шығыңыз.
• Егер де пәтерден шыға алмай қалсаңыз, есіктің барлық саңылауларын сулы шүберекпен мықтап жабыңыз, ваннаға және басқа да үлкен ыдыстарға су толтырыңыз, перделерді шешіп, басқа да өрт шалатын заттарды жинап алыңыз да, есік пен еденге су шашыңыз.
• Кез келген ғимаратқа кірер кезде одан шығу жолдарын еске сақтап, эвакуациялық есіктерді тексеріп алыңыз, олардың ашық екеніне көз жеткізіңіз.
• Түтіннің иісін сезген бойда қауіпсіз жолмен ғимараттан шығуға тырысыңыз. Жиналған адамдардың арасына бармаңыз, өрт сөндірушілерге дереу хабарласыңыз.
• Егер де жиналған адамдардың арасына тап болсаңыз, қолдарыңызды жұдырықтап, екі жағыңызда мықтап ұстаңыз. Аяғыңызбен жер тіреп, арттағы адамдар тобын ақырындап жіберуге тырысыңыз.
• Түтін көп жиналған жерге бармаңыз. Жоғары қабаттарға шықпаңыз немесе алыс тұрған ғимараттарға бармаңыз.
• Егер де ғимараттан шыға алмайтындай жағдай туындаса, өрт шалмаған ашық жер іздеп тауып, сол жерде құтқарушыларды күтіңіз.
• Адамды жерге жатқызып, үстінен ауа бармайтындай етіп қалың матамен, мысалы, пальтомен жауып қою керек.
• Жедел жәрдем шақырып, алғашқы медициналық көмек көрсету керек.

Өрт кезінде адамды алдымен күйік шалады немесе түтінге қақалып, угар газымен уланады. Көмек көрсету үшін:

• Ыстық температураның әсерінен құтқарып, киіміндегі өртті сөндіру керек, сосын өрт болған жерден далаға алып шығу керек.
• Күйік шалған жерін дымқыл таза шүберекпен орап қою керек. Аздап қана күйген жерді суық сумен 10–15 минут бойы жууға болады.
• Егер де дененің күйік шалған жері үлкен болса – зардап шеккен адамды таза жапқышқа орап, медицина мекемесіне жеткізу керек.
• Түтінге қақалған адамдарды дереу сыртқа таза ауаға шығарып, қажет болса, өкпесіне дем беру амалдарын жасау керек.
• Науқасты ауруханаға жеткізген кезде оның тыныштығын қамтамасыз ету керек.
• Науқасты жалғыз қалдыруға болмайды.
• Күйік шалған денесіне крем, май, өсімдік майын жағуға, порошок себуге, мақтамен сүртуге тыйым салынады.
• Күйіктен пайда болған қабыршақтарды жаруға болмайды.
• Күйік шалған денеден киімді жұлып шешуге болмайды.
• Аузын күйік шалған адамға су немесе басқа да тамақ беруге болмайды.