АЛМАТЫДА ПОЛИГОН ӨРТІНЕН КЕЙІНГІ ТҮТІН АУАҒА ЕҢ КҮШТІ УЛЫ ЭЛЕМЕНТТЕРДІ ЖАЙДЫ

16 қыркүйекте қаланың үстін қап-қара түтін жауып, ауа сапасы күрт төмендеді. Әсіресе таңғы және кешкі уақытта тұрғындар қалың түтін мен күйік иісін сезіп, әлеуметтік желілерде шағымдар көбейді. Қала билігі өртті сөндіруге күш салуда, алайда қоқыс полигондарының аумағында мұндай өртті бірден ауыздықтау өте қиын екенін мамандар мойындайды.

Қоқыс өртенгенде ауаға ең қауіпті у тарайды

Экологтардың айтуынша, полигондағы өрт жай түтін шығармайды, ауаға ең қауіпті элементтерді таратады. Жанған қоқыстан диоксиндер, канцерогендер, ауыр металдардың булары бөлінеді. Олар тыныс алу органдарына кері әсер етіп қана қоймай, ұзақ уақыт ішінде қауіпті дерттерге себеп болуы мүмкін. Әсіресе онкологиялық ауруларға алып келетін тәуекел жоғары. Түтінмен дем алған адамдарда жөтел, көздің ашуы, бас айналу сияқты белгілер пайда болуы ықтимал.

Қай қоқыс ең қауіпті

Қоқыс полигонында кез келген қалдық өртенгенде зиянды, бірақ кейбір заттар айрықша қауіпті болып саналады. Мысалы, батарейкалар мен тұрмыстық техника жанғанда ауаға сынап пен қорғасын тарайды. Ал пластик пен резеңке өртке шалынса, қатты канцерогендік түтін шығады. Қазақстанда мұндай қалдықтарды қарапайым қоқысқа тастауға тыйым салынған. Оларды арнайы қабылдау пункттеріне өткізу міндетті. Бірақ көпшілік бұл талапты сақтамай, қауіпті қоқыстарды ортақ контейнерге тастай береді.

Тұрғындар не істей алады

Экобелсенділер тұрғындарға ең алдымен өз денсаулығына көңіл бөлуге кеңес береді. Қаланың үстін түтін басқан кезде үйдің терезелерін жабық ұстау қажет. Далаға шығу қажет болса, міндетті түрде медициналық маска немесе респиратор тағу керек. Балалар мен қарт адамдарды сыртта ұзақ уақыт қалдырмаған жөн. Тыныс алу жүйесінде созылмалы ауруы бар адамдар үшін мұндай түтін аса қауіпті, сондықтан дәрігердің кеңесін ұстану қажет. Бұл кезеңде мүмкіндігінше даладағы физикалық белсенділікті азайтып, ауыз суды көбірек ішкен дұрыс.

Мәселенің түбірі

Мамандардың пікірінше, полигондағы өрттің қайталануы қоқыс өңдеу жүйесінің әлсіздігін айқын көрсетеді. Егер тұрмыстық қатты қалдықтарды сұрыптау, қайта өңдеу жолға қойылмаса, мұндай жағдай қайталана береді. Қаладағы қоқыстың дені сұрыпталмай, тікелей полигонға жеткізіледі. Нәтижесінде жанғыш қалдықтар шоғырланып, кез келген сәтте өртеніп кетуі мүмкін. Экологтар бұл мәселеге мемлекет қана емес, әрбір тұрғын да жауапты екенін айтады. Қауіпті қоқысты бөлек жинау және қайта өңдеуді әдетке айналдыру – басты шешім.