ГИДРОТЕХНИКАЛЫҚ САЛЫНЫМНЫҢ МЕНШІК ИЕСІ ҚҰЖАТТАРЫНЫҢ БОЛЖАЛДЫ ТІЗІМІ

 Құжаттардың болжалды тізімі

Экспулатация қызметіне жұмыс жобасы бойынша салынған гидротехникалық салынымдар үшін келесі құжаттар берілуі және сақталуы керек:

• су торабының және оның қрылғыларының жаспарының толық кешені, сондай-ақ құрылыс кезінде берілген барлық жұмыс сызбалары;
• барлық салынмыдар бойынша орндауыш сызбалар, сондай-ақ жұмысты жасыру және жекелеген салынымдарды аралық қабылдау актісі;
• жекелеген салынымдар мен құрылғы түрлерінің іске қосып сынау, қабылдау актісі;
• ұдайы пайдалануға су торабын қабылдау туралы мемлекеттік комиссиягың актісі;
• гидротехникалық салынымдарды, күзетілетін аймақ аумағының шекарасын көрсетумен, қысым қорының салынымдары бойынша жоспарлар мен бөлімдер, қоршағыш және қорғауыш дамбалар, су торабының жоспары, гидротехникалық салынымдардың тігінен және қиғаш бөліктерінің жоспары және олардың негізі;
• су торабының негізгі параметрлері мен су ағымының сипаттамасы;
• жалпы және әр салынымды жеке пайдалану бойынша нұсқау;
• гидротехникалық салынымдардың төлқұжаты;
• ГТС қауіпсіздік деклорациясы (шырпы сақтау, шламонажинағыш және т.б.);

• қысым қоры жарылған жағдайда су басу аумағына жататын жақын жатқан аумағымен гидротехникалық салыным аумағының жоспары, ашық пайдалануға жіберілген масшабы мен детализациясы;

• пайдаланатын ұйымы жұмысшысының лауазымдық және өндірістік нұсқаулығы;
• пайдаланатын ұйымның жұмысшыларын жұмысты орындауын қабылдау және қауіпсіздік әдісінне оқыту және өндірісте зардап шеккендарға алғашқы көмек көрсету, еңбекті сақтау бойынша нұсқаулықты өткізу туралы, жұмыс орынындағы тағылымдамадан өту туралы, еңбекті күзету балаптарын білуін тексеру туралы мәлімет.

Барлық жоғарыда көрсетілген құжаттар толық тәртіпте сақталуы керек, тізімдемесі болуы және арнайы шкафтарда сақтауы керек.

Эксплуатация қызметімен міндетті түрде келесі құжаттар жүргізілуі керек:

• еңбекті күзету және өндірістік қауіпсіздік талаптары;
• кезекшілікті есепке алу журналы;
• өкімдік журналы;
• техникалық қауіпсіздік бойынша нұқсаулық журналы;
• салынымдарды қуаттау және қайта құру бойынша жөндеу жұмыстарын есепке алу журналы;
• гидротехникалық салынмдардың жағдайын бақылау журналы;
• су деңгейін бақылау журналы.

ҚАУІПТІ ГИДРОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰБЫЛЫСТЫҢ ТУЫНДАУ ҚАУІПІ ТУРАЛЫ ТҰРҒЫНДАРДЫ ХАБАРДАР ЕТУ

Тұрғындарды қорғау бойынша ең басты іс шаралардың бірі оларды төтенше гидрологиялық сипатағы жағдайлардың туындау қауіпі немесе туындауы туралы ақпараттандыру және хабарлау болып табылады.

Тұрғындарды хабардау ету ол: жақындаған қауіпті, болған жағдай туралы уақытында ескерту, сондай-ақ осы жағдайдағы тәлім тәртібі ақпараттандыру.

Тұрығыдарды хабардар ету процессі міндетті түрде тұрғындарды қорғау бойынша төтенше жағдай аудандарында нақты шараларды өткізу, апаттылық- қорғау және басқа да шұғыл жұмыстар туралы шешім қабылдайтын басқару органдары мен жауапты лауазымдық тұлғаларды хабарландырумен ұйымдастырлады.

Хабарладыру процессі қысқа мерзім ішінде басқару органдарына, лауазымдық тұлғаларды, сондай-ақ тұрғындарды төтенше жағдайды алдын алу және жоюдың біркелкі мемлекеттік жүйе күштерін енгізеді.

Төтенше жағдай туралы хабарландыру белгісі — шартты белгі немесе физикалық процесс, басқару органдарымен төтенше жағдай туралы ескертетін және тұрғындарды, материалдық құндылықтарды қорғау және төтенше жағдайды жою бойынша іс шараларды өткізу, ал төтенше жағдай туралы ақпаратты алу үшін тұрғындар радио құралдарын және теледидар хабарын тез жағу.

Хабарландыру сигналы төтенше жағдайлар туралы ақпаратқа хабарлайиын объектілердің назарын мәжбүлеп тарту қамтамасыз етілуі қажет.

Хабарланатын объектілердің назарын мәжбүрлеп тарту хабарланатын тұлғалардың сезім органдарына қатты ықпал ететін физикалық процесстер мен құбылыстарды хабарлау сигналын қолдануға жетеді. Бұл ықпал ету күштілігі бойынша сенім органына кері әсер ететін және нысаны бойынша тез ерекшелінетін факілердің деңгейінен едәуір асуы керек.

Су тасқыны қауіпі туралы тұрғындарды хабарландыру

Су тасқыны қауіпі туралы тұрғындарды уақытында хабарландыру үшін ең алдымен тұрғындарды орталық хабарландыру жүйесін пайдалану қажет. Тұрғындарды хабарландыру және ақпараттандыру үшін электр сиреналары, радио  және  теледидар  хабары,  сондай-ақ  тасымалғыш  хабардар  жүйесі пайдаланады. Қауіп туралы негізгі сигналы болып табылады, олар бойынша адамдар тез арада қолда бар барлық құралдарды жағады, ол «Барлығының назарына!!!» сирена жағумен хабарлайды.

Хабарландыру жүйесінің жеткілісіздігі, орталық хабарландырумен тек қала және аудана орталықтарының тұрғындары қамтылады, ал тікелей ауыл тұрғылықты тунктерде бұндай хабарландыру құралдары жоқ, ал су басу аумақтарына жататын республиканың тұрғын пунктері ауыл шарушылық пункті болып табылады.

Бұрынғы уақытта ауыл жерінің тұрғындарын хабарландырудың негізгі құралы ауыл радиотрансляциялары қызмет көрсеткен. Әр аудан орталығында өздерінің радиотрансляциялы жүйесі берілген болатын. Осылайша аудан басшылары тұрғындарды хабарландыру жүйесі болды, олар тұрғындарды ескерту мақсатыныда кез келген уақытта пайдалануы мүмкін. Республиканың базарлық моделдің дамуына аусуы өткізгіш хабарлау жүйесі аз тиімді және шығынды болып табылды, осының нәтижесінде олардың қысқаруымен, уақытымен ол тез кеттетіні екені танылды, уақыт өте ол тез сынақтан өтті.

Қазіргі уақытта ауыл тұрғындарын хабарлар ету облыс орталығынан орталықталған радио және теледидар жүйесі бойынша ғана мүмкіндік туады, тек түнгі уақытта адамдар жазық далада және аулалық учаскелерде болғанда және аппарат қабылдау құралы сөніп тұрады. Осымен теледидар хабары аз тиімді, өйткені ұстап алу республикалық және жергілікті арналарда ғана жүзеге асырылады, ауыл тұрғындарының көбі спутникалы рессей каналдарын қабылдауды жүзеге асырады.

Алматы облысы Қызылағаш а. су басқан кезде, энергетиктермен тұрғын пунктерін сумен қамтамасыз етуі сөндірілді. Тұрғындарды хабарландыру қоғамдық тәртіпті күзету автомашинасының сиренасын қолдану жолымен, әр ауланы аралаумен және қожайындармен жеке әңгімелесумен жүргізілді. Ұзақ жол және өнімсіз, ал радиоприемнітің немесе теледидардың ақпараты төтенше жағдайда тұрғындарға үлкен моральды-психологиялық маңызы және бұйрығы бар.

Жергілікті орындаушы органдармен тұрғындарды ерте хабарландыру мақсатында, су тасқыны қауіпі кезінде әр тасқын қауіпті участкеге уақытша гидрологиялық бақлау бекетін қою қажет. Еріген судың деңгейін бақылау үшін, мұз кептелінің пайда болуымен және су деңгейінің тез көтерілген жағдайда жергілікті орындаушы органдарды және облыстардың, Астана және Алматы қалаларының төтенше жағдайлар бойынша департаменттерінің біріңғай кезекші-диспечерлік қызметінің жедел кезешілерін 112 телефоны арқылы шұғыл хабар беру. Ол үшін уақытша бекеттер телефон байланысымен, радиостанциялармен, электронды поштамен және автокөлікпен жабдықталуы керек. Гидрологиялық бекеттен су деңгейінің тез көтерілуі туралы хабар алғаннан кейін жергілікті орындаушы органдар ағынан төмен органаласқан тұрғындарды, ұйымдарды және ауыл округының тұрғын пунктеріне хабарлайды.

Ауыл әкімдерінде қолда ұстайтын электромегафондар болуы керек, ал қызметтік автокөлік тасқынның туындау қауіпі туралы шұғыл хабарлау үшін мобильді күшейткіш жүйесімен жабдықталуы керек. Сондай-ақ хабарлау үшін қоғамдық тәртіпті күзету автокөлігінің арнайы сигналын, медициналық қызмет және өрт сөндіру қызметтерін қатыстырады.

Жақындап келе жатқан қауіп туралы ақпаратқа уақытында әрекет ету үшін, жергілікті орындаушы органдары төтенше жағдайлар бойынша министрлігінің аймақтық құрылымдарымен бірлесіп тасқын кезеніне дейін жыл сайын тұрғындармен (аула бойы аралау, жоғары және орта оқу мекемелерде, мектептерде және мектепке дейінгі мекемелерле) дабыл алғанға дейін әрекет тәртібі туралы түсініктеме жұмысын жүргізу керек. Тұрғындарды, ауыл шаруашылық жануарлары мен материалдық құндылықтарды эвокуациялау орыны көрсетіледі.

Ағымның төменгі жағында орналасқан ауыл округының тұрғын пунктерін уақытында хабар беру үшін тасқын болғанға дейін хабар беретін телефон нөмірлерін анықтап алулары керек.