ДІН ЖӘНЕ ҚҰМАР ОЙЫН: ИМАМДАР МЕН МЕДРЕСЕ ҰСТАЗДАРЫНЫҢ ҰСТАНЫМЫ

Түркістан – ғасырлар бойы түркі дүниесінің рухани орталығы болған киелі мекен. Бұл өңірде Қожа Ахмет Ясауи сынды ұлы сопының ізі қалған, сансыз әулиелер мен ғұламалар өмір сүрген. Бүгінде де Түркістан облысында мешіттердің саны артып, медреселерде діни білім берудің жүйелі үлгісі қалыптасып келеді. Сондықтан да бұл өңірде діннің, имандылықтың қоғамдағы рөлі ерекше. Қоғамда орын алып жатқан әрбір келеңсіз құбылысқа дін өкілдерінің айтары бар, әсіресе, құмар ойын секілді дертті мәселеде.

Шариғаттағы орны: харам үкімі

Ислам діні құмар ойындарды (арабша – «мәйсир», «қимар») қатаң түрде харам етіп жариялаған. Бұл туралы Құран Кәрімде анық аяттар бар: «Ей, иман келтіргендер! Арақ, құмар ойын, пұттарға табыну және бал ашу – шайтанның лас істерінен. Одан аулақ болыңдар, бәлкім, құтыларсыңдар» (Мәида сүресі, 90-аят). Діни тұрғыдан қарағанда, құмар ойын адамның ақылын, арын, адал табысын бүлдіретін зиянды іс. Түркістан өңірінің имамдары бұл аятты жұма намаздарында жиі насихаттап, жастардың бәс тігу, букмекерлік кеңсе, лото, онлайн казинолардан бойын аулақ ұстауын үндеп келеді.

Имамдар үндеуі: заманауи насихат

Түркістан облысының мешіттерінде қызмет ететін имамдар құмар ойын тақырыбында арнайы уағыздар өткізуде. Соңғы жылдары бұл бағыттағы насихат жұмыстары әсіресе онлайн форматта қарқын алды. Әлеуметтік желілерде, YouTube платформасында Түркістан өңірінің имамдары лудоманияның залалын түсіндіретін бейнежазбалар жариялап келеді. Уағыздардың мазмұны тек шариғат аясымен шектелмей, психологиялық және әлеуметтік тұрғыдан да түсіндіріледі. Имамдар ойынқұмарлықтың отбасылық берекені, денсаулықты, уақыт пен табысты жоятын кесел екенін нақты мысалдармен жеткізуде.

Медресе ұстаздарының көзқарасы

Түркістан облысындағы діни оқу орындары – медреселер мен исламдық колледждер де бұл мәселеге бей-жай қарамайды. Мұғалімдер шәкірттерге тек фиқһ, ақида пәндерін ғана емес, күнделікті қоғамда туындайтын заманауи мәселелерге де ислам тұрғысынан жауап беруге үйретеді. Медресе ұстаздары құмар ойынның рухани зиянына терең тоқталып, оны «күнәлардың есігін ашатын жаман қақпа» деп сипаттайды. Олар жас буынды ерте жастан адал табысқа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу арқылы бұл дерттің алдын алуға күш салып келеді.

Жастармен тікелей жұмыс

Имамдар мен ұстаздар жастармен тығыз байланыста жұмыс жүргізуде. Түркістан қаласындағы мешіттер жанынан құрылған «жастар бөлімі» мүшелері студенттермен кездесу өткізіп, құмар ойынның зияны мен діни тұрғыдан үкімін кеңінен талқылайды. Сонымен қатар, ауыл мешіттерінде де имамдар ата-аналармен арнайы жүздесулер ұйымдастырып, балаларын смартфон арқылы бәс тігу ойындарынан қорғау жайында кеңестер береді. Бұл – рухани тәрбиенің маңызды бағыты.

Отбасылық тұрақтылық – діни жауапкершілік

Исламда отбасы – қасиетті ұғым. Құмар ойынға берілген адам тек өзі зардап шекпей, айналасындағы жанұясына да ауыртпалық салады. Түркістан өңірінің имамдары отбасын сақтап қалу үшін ойынқұмарлықты дереу тоқтату қажеттігін уағыздайды. Имамдар «мұсылман адам – адал еңбекпен мал тауып, отбасының нәпақасын адал жолмен табуы тиіс» деген хадистерге жиі жүгінеді. Олар құмар ойын арқылы келетін табыстың берекесі болмайтынын, мұндай табыстан түскен ақшаны баласына тамақ ету де күнәға жататынын түсіндіреді.

Қоғамдық қолдауға үндеу

Дін өкілдері лудоманиямен күрес тек діни түсіндірумен шектелмеуі тиіс екенін айтады. Олар жергілікті әкімдіктер, білім басқармалары, жастар ұйымдарымен бірлесе отырып, кешенді шаралар атқару керектігін жиі көтереді. Түркістан қаласы мен аудан орталықтарында имамдар мектептер мен колледждерде арнайы лекциялар өткізіп, қоғамды сергек болуға үндеп жүр. Сонымен қатар, онлайн құмар ойындарға қарсы шектеулер енгізу мәселесін көтеру де діни қауымның күн тәртібінен түспей отыр.

Шариғат пен заман үндестігі

Қазіргі заманның сұраныстары мен қауіптері өзгергенімен, Ислам дінінің адам тәрбиелеу қағидалары өзектілігін жоғалтқан жоқ. Құмар ойынға қарсы тұруда шариғаттың қағидаларын заманға сай жеткізу – имамдар мен ұстаздардың басты міндеті. Олар жастардың тілінде сөйлеп, мысалдар келтіре отырып, санасына әсер етудің жаңа жолдарын меңгеріп келеді.