ЖАСТАР ЖӘНЕ ОНЛАЙН ҚҰМАР ОЙЫНДАРЫ: ТҮРКІСТАНДАҒЫ ЖАҢА ҚАУІП

Түркістан өңірінің жастары үшін онлайн кеңістік – тек білім мен байланыс құралы ғана емес, сонымен қатар тәуекел мен қауіпке толы ортаға айналуда. Соның ішінде онлайн құмар ойындар мен бәс тігу сайттары – ең кең тараған қауіптің бірі. Бұл платформалар смартфон, планшет немесе кез келген интернетке қосылған құрылғы арқылы оңай ашылады. Жастар үйде, колледжде немесе жатақханада отырып-ақ, бірнеше рет басу арқылы бәс тігуді бастап кете алады. Қауіптісі – мұның бәрі жасырын, ата-ана немесе мұғалім байқамай да қалады.

Букмекерлік жарнама – жастар санасына әсер

Телеарналар, әлеуметтік желілер мен YouTube секілді платформаларда букмекерлік кеңселердің жарнамасы ашықтан-ашық көрсетілуде. Бұл жарнамаларда жеңіс, мол табыс, «сәтті өмір» бейнелері басым. Түркістандағы жасөспірімдер мен студенттер дәл осы бейнелерге сеніп, лотерея, ставка, онлайн казиноға қызығушылық танытады. Жарнамаларда тәуекелдің зияны айтылмайды, тек пайдалы жағы ғана көрсетіледі. Бұл — жасөспірімнің психикасы үшін үлкен қысым. Олар құмар ойын арқылы әлеуметтік деңгейін көтеремін деп ойлайды.

Смартфон – тәуелділік құралы

Түркістан өңірінің колледж және университет студенттерінің көбісінің қолында смартфон бар. Бұл құрылғы білім алуға ғана емес, сонымен бірге уақытты бос өткізу, ойын ойнау, бәс тігу үшін де пайдаланылады. Әсіресе түнгі уақытта студенттер тыныш ортада онлайн құмар ойындарға бет бұрады. Смартфон арқылы тіркелу, ақша салу, ойнау, ұту немесе ұтылу – бәрі бірнеше минуттың ішінде жүзеге асады. Осылайша, жеңіл қолжетімділік біртіндеп күнделікті дағдыға айналады. Уақыт өте келе бұл тәуелділікке ұласып, жас адамның психологиялық, қаржылық, академиялық күйін әлсіретеді.

Колледж және ЖОО студенттері арасындағы ахуал

Жоғары оқу орындары мен колледждерде оқитын жастар арасында құмар ойынға тәуелділікке қатысты нақты деректер болмағанымен, жанама белгілер көптеп кездеседі. Түркістан қаласындағы кейбір колледж студенттері сабақ үстінде телефоннан ставка жасап, тіпті сабақтан кейін букмекерлік кеңселерге жиі барып жүргені айтылып жүр. Бұл үрдіс әсіресе ата-анадан жырақта тұратын немесе жатақханада оқитын жастар арасында жиі байқалады. Айналасында үлгі болатын тұлғаның, дұрыс бағыт сілтейтін ортаның жоқтығы олардың осындай жолға түсуіне әсер етеді.

Психологиялық және қаржылық салдарлар

Онлайн құмар ойындар тек уақытты ұрлап қоймайды, жастардың бойындағы сенімділік, тұрақтылық, болашаққа деген сенімді жояды. Жеңіліс тапқан сайын олар өз-өзіне сенімсіздік танытып, жалғыздыққа ұшырайды. Қарызға кіру, достарынан ақша сұрау, кейде алаяқтыққа бару – құмар ойынға тәуелді жастың шынайы бейнесіне айналып барады. Түркістандағы кейбір отбасылар балаларын бәс тігудің салдарынан психологиялық көмекке жүгіндіруде. Бірақ бұл әлі де жабық, айтылмайтын тақырып болып отыр. Көптеген ата-ана баласының мұндай тәуелділігін білмейді немесе біле тұра қоғамдық қысымнан қорқып, үнсіз қалады.

Жастармен жұмыс істеудің жаңа форматы

Қазіргі әдістер бұл мәселені шешуге жеткіліксіз. Жастармен жұмыс істеуде олардың тілін табатын, заманауи форматтағы жобалар қажет. Мысалы, Түркістан өңірінде киберспорт секцияларын ашу, онлайн турнирлер өткізу арқылы қызығушылықты дұрыс арнаға бұруға болады. Сонымен қатар, қаржылық сауаттылықты арттыру, нақты табыс табу жолдарын үйрететін арнайы курстар жүргізу – бүгінгі күннің басты қажеттілігі. Әлеуметтік желі мен TikTok, Instagram арқылы насихат жүргізу де маңызды. Жастарға мотивациялық контент қажет, бірақ ол нақты өмірмен үндес болуы тиіс.

Құқықтық және тәрбиелік тосқауылдар

Онлайн құмар ойындарға қатысты заңдық шектеулер бар, бірақ оларды айналып өту оңай. VPN, криптовалюта, виртуалды шот секілді құралдар жастардың еркін қатысуына мүмкіндік беріп отыр. Осыған байланысты құқықтық тосқауылдарды күшейту керек. Бұған қоса, ата-аналар мен мұғалімдерге арналған семинарлар мен тренингтер қажет. Түркістан облысында осы бағыттағы ақпараттық жұмыстарды көбейту – өңірлік деңгейдегі маңызды шара болмақ.