ЖЕРГІЛІКТІ КӘСІПКЕРЛЕРГЕ ҚАНДАЙ ҚОЛДАУ КӨРСЕТІЛЕДІ?
Өңірлік кәсіпкерлік – ел экономикасының тірегі

Түркістан облысы – кәсіпкерлік әлеуеті жоғары, еңбекқор халқы көп өңір. Соңғы жылдары облыстағы кәсіпкерлік секторы қарқынды дамып, өңірлік ішкі өнімнің елеулі бөлігін қамтамасыз етуде. Бұл жетістіктер жергілікті биліктің жүйелі қолдауы мен мемлекеттік бағдарламалардың тиімді іске асуының нәтижесі. Бүгінде Түркістанда кәсіп ашуға ынталы азаматтарға нақты қолдау көрсететін бірнеше тетік жұмыс істеп тұр.
«Бастау Бизнес» – кәсіпкерлікке алғашқы қадам
Жергілікті тұрғындардың кәсіпкерлікке деген қызығушылығын арттыру үшін облыс аумағында «Бастау Бизнес» жобасы бірнеше жылдан бері сәтті іске асуда. Бұл бағдарлама арқылы:
• Азаматтар тегін оқып, кәсіпкерліктің негіздерін меңгереді;
• Бизнесті жоспарлау, салықтық есеп, маркетинг бойынша білім алады;
• Оқу курсын аяқтағандар бизнес-жоспарымен гранттар мен несиелерге өтінім бере алады.
Тек 2024 жылдың өзінде Түркістан облысында 8000-нан аса адам осы бағдарлама арқылы оқудан өтіп, оның 3200-і жеке кәсібін ашқан. Ауыл-аймақтағы жастар мен әйелдер арасында бұл бағдарлама ерекше сұранысқа ие.
Мемлекеттік гранттар мен жеңілдетілген несиелер
Кәсіпкерлерге ең қажетті қолдаудың бірі – қаржылай демеу. Түркістан облысында кәсіпкерлікті дамытуға бағытталған бірнеше мемлекеттік қаржылық бағдарлама жұмыс істейді:
1. Мемлекеттік гранттар:
• 400–3 млн теңге аралығында қайтарымсыз гранттар;
• Әлеуметтік осал топтарға (көпбалалы ана, мүгедектігі бар жандар, жастар) басымдық беріледі.
2. «Даму» қоры арқылы жеңілдетілген несиелер:
• 6%-бен 5–10 млн теңгеге дейін несие;
• Жеңілдік мерзімі – 1–2 жыл;
• Тауар өндірісі, қызмет көрсету, ауыл шаруашылығы салаларын қамтиды.
3. «Аграрлық несие корпорациясы» бағдарламалары:
• Ауыл шаруашылығы техникасы, мал шаруашылығы жобалары үшін 4–5% несие ұсынылады.
2023 жылы бұл қаржылық құралдар арқылы 6 мыңнан аса кәсіпкерқаржыландырылып, 8500-ден аса жұмыс орны ашылды.
Кәсіпкерлерге арналған инфрақұрылым – дайын ғимарат пен жер телімдері
Облыс аумағында кәсіп бастағысы келетіндерге арналған «Бизнес инкубаторлар», «Кооператив орталықтары» және «Кәсіпкерлікке арналған көпбейінді орталықтар»ашылған. Бұл орталықтарда:
• Кеңсе мен өндірістік алаңдар жалға беріледі;
• Кеңес беру қызметтері көрсетіледі;
• Интернет, электр, байланыс желілерімен қамтамасыз етілген.
Сонымен қатар, индустриялық аймақтардағы дайын инфрақұрылымды пайдалана отырып, жергілікті кәсіпкерлер өз өндірісін бастай алады. Мысалы, Кентау, Сауран және Ордабасы аудандарындағы аймақтарда шағын кәсіпорындар үшін арнайы орындар қарастырылған.
Кооперация – ауыл кәсіпкерлерінің жаңа мүмкіндігі
Ауылдағы кәсіпкерлердің бірігуі мен күшті шоғырландыру мақсатында ауыл шаруашылығы кооперативтері дамытылуда. Бұл тәсіл:
• Шағын фермерлердің бірлесіп техника, қойма, суару жүйелерін пайдалануына;
• Ортақ өнімді саудалау арқылы нарыққа тікелей шығуына;
• Мемлекеттік тапсырыстарға бірлесіп қатысуға мүмкіндік береді.
2024 жылы Түркістан облысында 152 ауыл шаруашылығы кооперативі жұмыс істеді. Олардың құрамына 2500-ден аса шағын фермер біріккен. Осы арқылы сүт өңдеу, мал бордақылау, көкөніс сақтау бағыттарында ірі жобалар жүзеге асуда.
«Кәсіпкерлікке арналған бір терезе» қызметі
Кәсіпкерлікпен айналысуға ниетті азаматтар үшін Түркістан облысында «бір терезе» қағидатымен жұмыс істейтін орталықтар ашылған. Бұл орталықтарда:
• Бизнесті тіркеу;
• Салық есебіне қою;
• Банктік шот ашу;
• Кәсіпкерлік лицензиялар алу;
• Қаржылық және заңгерлік кеңес беру қызметтері ұсынылады.
Цифрландыру аясында «Digital Qoldau» платформасы арқылы кәсіпкерлер онлайн режимде құжат тапсырып, кеңес алу мүмкіндігіне ие.
Әйелдер мен жастар кәсіпкерлігі – ерекше назарда
Жергілікті әкімдік пен мемлекеттік бағдарламалар аясында әйел кәсіпкерлерге және жастарғаарналған жеке жобалар жүзеге асырылады. Олардың қатарында:
• «Ауыл әйелдерінің кәсіпкерлігін дамыту» бағдарламасы – тігін цехы, наубайхана, ауыл шаруашылығы өңдеу жобалары;
• «Жас кәсіпкер» жобасы – 21–29 жас аралығындағы азаматтарға арналған оқу және гранттық қолдау;
• «Кәсіпкер ана» клубтары – ауылдардағы әйелдердің бірігуі, тәжірибе алмасуы және кооперация құру.
2024 жылы облыстағы грант жеңімпаздарының 62%-ы – әйелдер мен жастар болғаны бұл бағыттағы жұмыстың тиімділігін көрсетеді.
Кәсіпкерлікті қолдау – экономикалық дамудың кепілі
Түркістан облысында кәсіпкерлік – тек жеке табыс көзі емес, ол – жаңа жұмыс орындары, өңірлік экономиканың тірегі, қоғамның әлеуметтік тұрақтылығы. Осыған байланысты облыс әкімдігі жыл сайын кәсіпкерлерге бағытталған қаржылық, инфрақұрылымдық, кеңестік және кадрлық қолдау құралдарын жетілдіріп келеді.
Кәсіп ашамын дегенге – жол ашық
Түркістан өңірінде кәсіпкер боламын деген азаматқа барлық жағдай бар: оқыту, қаржыландыру, инфрақұрылым, кеңес беру, нарыққа шығу – бәрі кешенді түрде іске асырылуда. Ең бастысы – ниет пен бастама. Түркістандық кәсіпкерлерге жасалған қолдау – өңірдің болашақ экономикалық өрлеуінің нақты негізі бола алады.