• атыс қаруы-оқпан арнасынан оқтың, снарядтың, гранатаның лақтырылуы оқ-дәрі немесе өзге де заряд энергиясының әсері нәтижесінде болатын қару;
• сигналдық қару-дыбыс, жарық және түтін сигналдарын беру үшін пайдаланылатын қару;
• газды қару-қолданылуы Көзден жас ағызатын немесе тітіркендіретін заттарды пайдалануға негізделген қару;
• қару-конструкциялық жағынан жанды немесе өзге де мақсатты зақымдауға, сондай-ақ сигналдар беруге арналған құрылғылар мен заттар;
• қару айналымы-қаруды өндіру, құрастыру, қайта жасау, өткізу (сауда), беру, сыйға тарту, марапаттау, мұраға қалдыру, сатып алу, коллекциялау, экспонаттау, есепке алу, сақтау, алып жүру, тасымалдау, пайдалану, алып қою, жою, ҚР аумағына қаруды әкелу және оны ҚР-дан әкету;
• лақтыратын қару-мақсатты тікелей зақымдайтын құрал адамның бұлшық ет күшінің немесе механикалық құрылғының көмегімен бағыт пен қозғалыс алатын қару;
• оқ — дәрілер (патрондар) — конструкциялық жағынан тиісті түрдегі қарудан атуға және нысанды зақымдауға арналған құрылғылар немесе заттар (бұдан әрі-патрондар);
• пневматикалық қару-Нысананы зақымдайтын құралы Сығылған, сұйытылған немесе қатайтылған газдың энергиясы есебінен бағытты қозғалыс алатын қару;
• суық қару-Нысананы тікелей зақымдау құралы адамның бұлшық ет күшінің көмегімен іске қосылатын қару;
• электрлік қару — қолданылуы электр разрядының әсеріне негізделген арнайы құрал.

1.    ҚР-дағы қару айналымының құқықтық негіздері

ҚР-дағы қару айналымы туралы негізгі ережелер «жекелеген қару түрлерінің айналымына мемлекеттік бақылау жасау туралы»1998 жылғы 30 желтоқсандағы N 339 ҚР Заңында бекітілген.

Заңның 4-бабы негізінде жауынгерлік қол атыс және суық қаруға ҚР Үкіметінің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес ҚР тиісті мемлекеттік органдары мен олардың бөлімшелері (бұдан әрі – Қарулы Күштер, басқа да әскерлер мен әскери құралымдар, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарын қоспағанда, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдары) қаруландыруға қабылдаған, сондай-ақ басқа мемлекеттерге жеткізу үшін дайындалатын жауынгерлік және жедел-қызметтік міндеттерді шешуге арналған қару жатады.

Жауынгерлік қол атыс қаруы мен оның патрондарының, сондай-ақ суық қарудың айналымы тәртібін заңнамаға сәйкес ҚР Үкіметі айқындайды.

Азаматтық қаруға Қазақстан Республикасының азаматтары өзін-өзі қорғау, спортпен шұғылдану және аң аулау мақсатында пайдаланатын қару жатады. Азаматтық атыс қаруы оқты кезектермен жүргізуді болғызбауға тиіс.

Азаматтық қару мыналарға бөлінеді:

• өзін-өзі қорғау қаруы:

тегіс ұңғылы ұзын ұңғылы атыс қаруы;

газ қаруы-Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган қолдануға рұқсат еткен, Көзден жас ағызатын немесе тітіркендіргіш заттармен жарақталған газ пистолеттері, револьверлер мен олардың патрондары, механикалық шашыратқыштар, аэрозольдық және басқа да құрылғылар;

электр қаруы-Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган қолдануға рұқсат еткен, зақымдаушы әсері электр энергиясын пайдалануға негізделген қару мен өзге де заттар;

• спорттық қару:

ойық ұңғылы атыс қаруы; тегіс ұңғылы атыс қаруы; сұқпалы суық; лақтырылатын;

үрлемелі қуаты 3 Дж-дан жоғары пневматикалық қару;

• аңшылық қару:

ойық ұңғылы атыс қаруы;

тегіс ұңғылы, оның ішінде ойық бөлігінің ұзындығы 140 мм-ден аспайтын атыс қаруы;

аралас (Ойық және тегіс ұңғылы), оның ішінде алмалы-салмалы және жиналмалы ойық ұңғылы атыс қаруы;

үрлемелі қуаты 25 Дж-дан аспайтын пневматикалық қару; сұқпалы суық;

• белгі беретін қару.

Қызметтік қаруға ҚР заңнамасына сәйкес қызметтік қаруды сатып алуға (алуға) құқығы бар мемлекеттік саяси қызметшілердің, ҚР Парламенті депутаттарының, сондай-ақ ұйымдардың өздеріне заңнамада жүктелген және азаматтардың өмірі мен денсаулығын, меншікті қорғау, қоршаған орта мен табиғи ресурстар объектілерін, бағалы және қауіпті жүктерді қорғау жөніндегі өздерінің жарғыларында (ережелерінде) көзделген міндеттерді жүзеге асыру кезінде жеке қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында пайдалануға арналған қару, арнайы хат-хабар жатады.

Қызметтік қаруды пайдалануға және қолдануға байланысты функциялар жүктелген ұйымдар ерекше жарғылық міндеттері бар заңды тұлғалар (бұдан әрі – ерекше жарғылық міндеттері бар заңды тұлғалар) болып табылады.

Қызметтік қаруға жарақат салатын патрондармен ату мүмкіндігі бар ұңғысыз атыс қаруы, газды қару, қысқа ұңғылы тегіс ұңғылы және ойық ұңғылы атыс қаруы, сондай-ақ ұзын ұңғылы тегіс ұңғылы және ойық қару жатады.

Қызметтік қару кезекті оқ атуды болдырмауы тиіс.

ҚР аумағында азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондары ретінде айналымға тыйым салынады:

• оқпанының (барабанының) ұзындығы немесе оқпанының ұзындығы 500 миллиметрден кем және қарудың жалпы ұзындығы 800 миллиметрден кем, сондай-ақ оның ұзындығын 800 миллиметрден кем жасауға мүмкіндік беретін конструкциясы бар, оқпанының (барабанының) ұзындығы 10 патроннан астам атыс қаруы бар және бұл ретте атыс жүргізу мүмкіндігі жоғалмайды.;
• кезекті атуды жүргізуге мүмкіндік беретін азаматтық атыс қаруын;
• басқа заттарды имитациялайтын нысаны бар атыс қаруы;
• ұңғы ұзындығының ойық бөлігінің 40 пайызынан аспайтын «парадокс жүйесінің» қаруын қоспағанда, ойық ұңғылы атыс қаруының патрондарына дайындалған тегіс ұңғылы атыс қаруы;
• ҚР заңнамасына сәйкес спорттық снарядтарды қоспағанда, кистендер, кастеттер, мееркендер, бумерангтар және басқа да қару ретінде пайдалану үшін арнайы бейімделген соққы-жару, лақтыру, тесіп-кесу іс- әрекеті заттары;
• сұқпалы суық қару мен пышақтардың, батырмаға немесе иінтірекке басқан кезде сұқпалары мен жүздері тұтқадан автоматты түрде алынады және олармен бекітіледі не ауырлық күшінің немесе жеделдетілген қозғалыстың есебінен шығарылады және сұқпаның және жүздің ұзындығы 90 миллиметрден асқан кезде автоматты түрде тіркеледі;
• ҚР заңнамасына сәйкес қару-жарақ тесетін, тұтандырғыш, жарғыш немесе ауырлық орталығы ығыстырылған трассалау әрекеті оқтары бар патрондар, сондай-ақ газ тапаншалары мен револьверлерге арналған бытыралы снарядтары бар патрондар;
• зақымдаушы әсері Радиоактивті сәулелену мен биологиялық әсерді пайдалануға негізделген қару мен өзге де заттар;
• жүйке-сал ауруларымен, уландырғыштармен, сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган қолдануға тыйым салған басқа да заттармен жарақтандырылған газды қаруды, сондай-ақ бір метрден астам қашықтықта адам өміріне қауіпті емес, бірақ денсаулықтың жиырма бір күннен астам мерзімге ұзақ уақыт бұзылуына не Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті  органның  10  және  одан  да  көп  пайыз  еңбекке қабілеттілігінен айтарлықтай тұрақты айрылуына әкеп соғатын зақым келтіруге қабілетті газды;

• криминалистік талаптарға сәйкес келмейтін техникалық сипаттамалары бар қару мен оның патрондары;
• азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының айналымы саласындағы техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздік талаптарына сай келмейтін қару мен оның патрондары негізінде жүзеге асырылады;
• зақымдаушы әсері электромагниттік, жарық, жылу, инфрадыбыстық немесе ультрадыбыстық сәулеленуді пайдалануға негізделген қару мен өзге де заттар;
• шығу параметрлері мемлекеттік стандарттарда белгіленген шамалардан асатын, ұңғысыз атыс қаруын, өзін-өзі қорғау құрылғыларын және ұшқын ажыратқыштарды қолдануға тыйым салынады;
• қару дайындалған материалдардан емес, мүмкіндік беретін анықтау металлодетекторами.

Тыйым салынады:

• спорт объектілерінен тыс ойық ұңғылы спорттық атыс қаруын не үрлемелі қуаты 7,5 Дж және калибрі 4,5 мм-ден асатын спорттық пневматикалық қаруды, сондай-ақ сұқпа спорттық суық қаруды сақтауға немесе пайдалануға; жануарлар дүниесі объектілерін иммобилизациялауға және инъекциялауға байланысты ғылыми-зерттеу және профилактикалық жұмыстарды жүргізу үшін садақтар мен арбалеттерді сақтауды және пайдалануды қоспағанда, адырнаны керу күші 14 кг-нан асатын спорттық объектілерден;
• азаматтардың калибрі 4,5 мм-ден асатын пневматикалық қаруды сатып алуы;
• қызметтік және азаматтық қаруға дыбыссыз атуға және түнгі көздеулерге арналған құрылғыларды орнату;
• қаруды (олардың негізгі (құрамдас) бөліктерін) және олардың патрондарын, оның ішінде халықаралық пошта жөнелтілімдері бойынша пошта жөнелтілімдерімен жіберу;
• митингтерге, көше шерулеріне, демонстрацияларға, пикеттерге және басқа да бұқаралық жария іс — шараларға қатысушы азаматтардың қару алып жүруі;
• қоғамдық орындарда ашық (өңделмеген) түрде қару алып жүруге;

6-1) осы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, қаруды басқа адамға беру;

6-2) азаматтардың калибрі жоғары ойық ұзын ұңғылы атыс қаруын сатып алуы «.338 LapuaMag «(8,6*70 мм);

6-3) елді мекендерде және бұл үшін бөлінбеген орындарда атыс қаруынан, газды, электрлі қарудан (өзін-өзі қорғау жағдайларын қоспағанда), пневматикалық және лақтырылатын қарудан оқ атуға жол берілмейді;

• ұлттық костюмге тиесілігі ретінде рұқсатсыз қару алып жүруге тыйым салынады.

2. АҚҚАБ функциялары мен объектілері және оның сервистік модельге өтудің ерекшеліктері.

АҚҚАБ бөлімшелері өз құзыреті шегінде ІІО-да тіркелген азаматтық, қызметтік және марапаттық қару, сондай-ақ азаматтық пиротехникалық заттар мен олар қолданылып жасалған бұйымдар айналымына бақылауды жүзеге асырады:

• ІІО-ның басқа бөлімшелерімен және қызметтерімен бірлесіп, ІІО- да тіркелген азаматтық, қызметтік және марапаттық қарудың, сондай-ақ азаматтық пиротехникалық заттар мен олар қолданылып жасалған бұйымдардың айналымын бақылауды жүзеге асыруға және ІІО-да тіркелген қаруды қолдана отырып қылмыстардың, сондай-ақ оны ұрлау мен жоғалтудың профилактикасына бағытталған бұйрықтар жобалары мен әдістемелік ұсынымдар, сондай-ақ практикалық және ұйымдастырушылық іс-шаралар әзірлейді.

Әдістемелік сипаттағы құжаттар азаматтық және қызметтік қару айналымы саласындағы заңнама талаптарын ескере отырып шығарылады;

• ІІО-да тіркелген азаматтық және қызметтік қаруды қолдана отырып, қылмыстың жай-күйі туралы мәліметтерді талдауды тұрақты негізде жүзеге асырады, нәтижелері бойынша оларға жол бермеу жөнінде шаралар қабылдайды.

ІІО-да тіркелмеген қаруды қолдана отырып жасалған қылмыстың жай-күйі туралы, сондай-ақ қаруды қолдана отырып, ашылмаған қылмыстар туралы мәліметтерді талдауды ІІО криминалдық полиция бөлімшелері жүзеге асырады.

Ай сайын есептік кезеңнің соңына қарай АҚҚАБ және криминалдық полиция бөлімшелерінің қызметкерлері қаруды қолдана отырып қылмыстың жай-күйі туралы ақпарат алмасуды жүзеге асырады.

ІІО-да тіркелген қаруды қолдана отырып, қылмыс жасаудың, азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарын ұрлаудың және жоғалтудың әрбір фактісі бойынша Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2011 жылғы 27 мамырдағы № 246 бұйрығымен бекітілген ҚР Ішкі істер органдарында қызметтік тергеп-тексеру жүргізу қағидаларының талаптарына сәйкес қызметтік тергеп-тексеру жүргізіледі

• Жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының, азаматтық пиротехникалық заттар мен олар қолданылып жасалған бұйымдардың айналымы саласындағы заңнамасының талаптарын сақтауы бойынша бақылауды жүзеге асырады;
• 2015 жылғы 29 қазандағы ҚР Кәсіпкерлік кодексінің (бұдан әрі- ҚР ПК) талаптарына сәйкес жеке тұлғалардың азаматтық қаруды сақтауға, сақтау мен алып жүруге рұқсатын, сондай – ақ азаматтық қару мен оның патрондарының және  азаматтық  пиротехникалық  заттар  мен  олар қолданылып жасалған бұйымдардың (мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізуге арналған отшашулар, отшашулар) айналымы жөніндегі заңнама талаптарының сақталуын тексеру үшін қажетті басқа да құжаттарды тексереді.);

• іс жүргізіліп жатқан материалдар мен істер бойынша жеке тұлғаларды және заңды тұлғалардың өкілдерін ІІО-ға олардан түсініктемелер мен айғақтарды, құжаттарды, олардың көшірмелерін алу үшін шақырады;
• азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарын, олардың негізгі құрамдас бөліктерін әзірлеу, өндіру, жөндеу, сақтау, пайдалану, жою, сату, коллекциялау және экспонаттау орындарына, сондай-ақ азаматтық пиротехникалық заттар мен олар қолданылып жасалған бұйымдарды әзірлеу, өндіру, сақтау, сату және пайдалану орындарына (мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізуге арналған салюттер, Фейерверктер) тексерулер жүргізеді);
• азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының, сондай-ақ азаматтық пиротехникалық заттар мен олар қолданылып жасалған бұйымдардың (мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізуге арналған салюттер, отшашулар) айналымы салаларында лицензиялар мен рұқсаттар беру туралы шешім қабылдау үшін ұсынылған құжаттардағы мәліметтердің анықтығын белгілейді);
• ҚР ПК талаптарына сәйкес азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарын сатумен айналысатын заңды тұлғалардың қызметіне тексеру жүргізеді;
• «жекелеген қару түрлерінің айналымын мемлекеттік бақылау туралы» 1998 жылғы 30 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңында (бұдан әрі – заң) көзделген жағдайларда қаруды, қарудың патрондарын, олардың негізгі және құрамдас бөліктерін алып қояды;
• жеке немесе заңды тұлғалардан бақылау функцияларын орындау үшін қажетті құжаттарды немесе олардың көшірмелерін, жазбаша немесе ауызша ақпаратты ұсынуды талап етеді;
• жеке және заңды тұлғаларға азаматтық және қызметтік қарудың, қару патрондарының айналымы қағидаларын анықталған бұзушылықтарды жою туралы орындалуы міндетті нұсқамалар, ұсынымдар енгізеді;
• ҚР заңнамасында белгіленген тәртіппен қару айналымын шектейді және Заңда көзделген өзге де шараларды қолданады;;
• бұзушылықтар анықталған кезде лицензиялар мен рұқсаттардың қолданылуын тоқтата тұру, оларды айыру бойынша шаралар, сондай – ақ «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» 2014 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Кодексінде (бұдан әрі-ПӘ туралы ҒЗК) және 2014 жылғы 3 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінде көзделген өзге де шаралар қабылдайды;
• ҚР заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тартады.

Азаматтық және қызметтік қару сақталатын объектілерге мыналар жатады:

• ҚР аумағында инкассацияны жүзеге асыратын ұйымдар;
• Жеке күзет ұйымдары;
• «Қазпошта» АҚ-Ұлттық пошта операторы;
• ауыл шаруашылығы министрлігінің жануарлар дүниесін және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды қорғауды жүзеге асыратын бөлімшелері;
• облыстық атқарушы органдардың орман шаруашылығының мемлекеттік мекемелері болып бөлінеді;
• заңнамада белгіленген тәртіппен аңшылық және балық аулау шаруашылығын жүргізу құқығы берілген аңшылық және балық шаруашылықтары;
• балалар-жасөспірімдер спорт мектептері, олимпиада резервінің мамандандырылған балалар-жасөспірімдер мектептері, жоғары спорт шеберлігі мектептері, олимпиадалық даярлау орталықтары, спорт клубтары, федерациялар, спортта дарынды балаларға арналған мектеп-интернаттар, Штаттық ұлттық командалар мен спорт резерві дирекциялары, дене шынықтыру-спорт қоғамдары кіреді;
• ҚР Президенті Іс Басқармасының қарамағындағы ұйымдардың аңшылық шаруашылықтары және «шаруашылық басқармасы» жабық акционерлік қоғамының аңшылық шаруашылықтары»;
• жеке күзет ұйымының күзетшісі және басшысы лауазымын атқаратын жұмыскерлерді даярлауды және олардың біліктілігін арттыруды (арнайы оқыту курсын) жүзеге асыру жөніндегі мамандандырылған оқу орталықтары мен олардың филиалдары жатады;
• ҚР әуежайларының авиациялық қауіпсіздік қызметі;
• өз қызметін магистральдық теміржол желілері, магистральдық құбырлар, мұнай өңдеу өндірісі және Атом энергиясы саласында жүзеге асыратын ұлттық компаниялар құрған күзет ұйымдары;
• азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарын сату жөніндегі мамандандырылған дүкендер жатады.

АҚҚАБ қолданылатын объектілерді, заттар мен заттарды есепке алу объектілерді есепке алу кітабында жүзеге асырылады. АҚҚАБ-тың әрбір объектісіне бақылау – қадағалау ісі (бұдан әрі-КНҚ) жүргізіледі, оған объектілерді, заттар мен заттарды есепке алу кітабына сәйкес тіркеу нөмірі беріледі. Бір кәсіпорынның объектілері үшін КХД бір қалтада.

АҚҚАБ объектісіне КХД екі бөлімнен тұрады.

Бірінші бөлімде объектіні ашу үшін негіз болған материалдар, Қызмет түріне лицензиялар алуға байланысты хат алмасулар, оның көшірмесі, сатып алуға арналған рұқсаттардың телнұсқалары, азаматтық және қызметтік қаруды  сақтауға,  тасымалдауға,  беруге,  сатуға  арналған  рұқсаттардың көшірмелері, қару мен оның патрондарының қолда бар және қажетті саны туралы мәліметтер, анықталған бұзушылықтар туралы материалдар және оларға жауаптар, объектілерді тексеру туралы актілер мен баянаттар, лицензиялар мен рұқсаттар бергені үшін лицензиялық алымдар мен мемлекеттік баждардың төленгені туралы түбіртектердің көшірмелері болады.

Екінші бөлімде – бекеттердің орналасуы, жұмыс істеп тұрған жеке құрамның тізімдері, заттар мен заттарды сақтауға, тасымалдауға және пайдалануға рұқсаты бар, сондай-ақ қызметтік қаруды сақтауға және алып жүруге рұқсат алған заңды тұлғаның жұмыс істеп жүрген қызметкерлерінің деректері, аталған адамдарға тексеру материалдары көрсетіледі.

КХД АҚҚАБ қызметкерінің кабинетінде сақталады. Объектіні басқа ІІО бақылауына берген кезде ілеспе хатпен соңғысына беріледі.

АҚҚАБ объектілеріне бақылауды жүзеге асыру және қызметтік іс жүргізу

АҚҚАБ қызметкері мынадай құжаттардан тұратын азаматтық қару иесінің жеке ісін қалыптастырады:

• қаруды сатып алуға, сақтауға немесе сақтау мен алып жүруге рұқсат беру туралы мәселені қарау үшін негіз болған өтініш; ;
• азаматтық қару иесінің карточкалары;
• қару иесіне тексеру материалдарын (ҚР Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2010 жылғы 23 қарашадағы № 907 бұйрығымен бекітілген нысан бойынша медициналық қарап-тексеру қорытындысы, қаруды қауіпсіз ұстау қағидаларын білуін тексеру туралы және соттылығының жоқтығы, әкімшілік құқық бұзушылықтарының болуы туралы анықтамалар););
• қаруды сатып алуға рұқсаттың телнұсқасын немесе қаруды сақтауға, сақтауға және алып жүруге рұқсат беру үшін негіз болған басқа да құжаттарды ұсынады;
• Салық кодексіне сәйкес әрбір қару бірлігін тіркегені (қайта тіркегені) және азаматтық және қызметтік қару айналымы саласында рұқсаттар бергені үшін мемлекеттік баж төленгені туралы түбіртектер түрінде табыс етіледі;
• учаскелік полиция инспекторының (бұдан әрі – УПИ), АҚҚАБ қызметкерінің қаруды сақтау үшін жағдайлардың бар екендігі туралы тексеру рапорттары қоса беріледі;
• экстремизмге, терроризмге немесе ұйымдасқан қылмысқа қарсы күрес желісі бойынша ҰҚК, ҚСжАЕК есептері бойынша, Заңның 19-бабына сәйкес ПӘ туралы ҚРК-нің баптары бойынша соттылықтың және әкімшілік құқық бұзушылықтардың болуы туралы, ақталмайтын негіздер бойынша қылмыстық жауаптылықтан босату жөніндегі тексерулердің нәтижелерін (материалдарын) қамтиды;
• ҚР азаматтығын растайтын құжаттың көшірмесі;
• азаматтық қаруды сатып алудың, сатудың, сыйға тартудың заңдылығын көрсететін басқа да құжаттардың көшірмелерін қоса береді.

АҚҚАБ бөліністерінің ІІО-да тіркелген азаматтық, қызметтік және марапаттық қару, сондай-ақ азаматтық пиротехникалық заттар мен олар қолданылып жасалған бұйымдар айналымына бақылауды жүзеге асыру жөніндегі қызметін ұйымдастыру

АҚҚАБ қызметкері қызметтік және азаматтық қару мен оның патрондарына және пиротехникалық заттар мен олар қолданылып жасалған бұйымдарға рұқсаты бар заңды тұлғалардың қызметкерлерін ІІО мен ҚСжАЕК-тің қолда бар есептері бойынша жылына кемінде бір рет тексереді. Тексеру нәтижелері объектіге КНҚ-ның екінші бөліміне тігіледі.

ІІМ БДБ «тіркелген қаруды» есепке алуға бекітілген ІІД ААО қызметкерлері бастамашыл сәйкестіктер шеңберінде тұрақты негізде ҚР ІІМ БДБ, ҚСжАЕК, сондай-ақ азаматтық қару иелерін «ЖТ» МДБ бар криминалдық есептері бойынша тексереді.

Сәйкестік болған жағдайда бұл туралы ақпарат аумақтылығы бойынша АҚҚАБ бөлімшелеріне жіберіледі.

ІІО жедел-профилактикалық іс-шаралар жүргізу кезеңінде жүргізетін тексерулерді қоспағанда, азаматтық қару иелерін тұрғылықты жері бойынша тексеру жылына кемінде бір рет жүргізіледі.

Азаматтық қару иелерін (жеке тұлғаларды) тексеруді АҚҚАБ және УПИ қызметкерлері ҚР ПК талаптарына сәйкес жүзеге асырады.

Азаматтық қару иелерін тексеру нәтижелері бойынша тексеру туралы баянат жасалады.

УПИ-де қызмет көрсетілетін әкімшілік учаскеде тұратын жеке пайдалануында азаматтық қаруы бар иелерінің тізімі болуы тиіс.

Азаматтық    және    қызметтік    қаруды,   азаматтық    пиротехникалық заттарды және олар қолданылып жасалған бұйымдарды (мәдени-бұқаралық іс-шараларды өткізу кезінде салюттер, отшашулар) сақтаумен объектілерді тексеруді АҚҚАБ қызметкерлері ҚР ПК талаптарына сәйкес жүзеге асырады.

АҚҚАБ объектілерін тексеру нәтижелері бойынша АҚҚАБ объектісін тексеру туралы акт жасалады. Осылайша, АҚҚАБ қызметінде өз қызметін жүзеге асыру кезіндегі негізгі құжаттар Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 3 тамыздағы N 1176 Қаулысы болып табылады. «Жекелеген қару түрлерінің айналымына мемлекеттік бақылау жасау туралы»Қазақстан Республикасының Заңын іске асыру жөніндегі шаралар туралы».

Қызметтік қару мен оның патрондары арнайы жабдықталған қоймада сақталады, ол мынадай талаптарға сай келуге тиіс:

• басқа қосалқы, қызметтік үй-жайлардан оқшау болуға, күрделі қабырғалары, берік төбелері мен едені болуға тиіс. Ішкі қабырғалар (арақабырғалар) беріктігі бойынша әрқайсысының қалыңдығы 80 мм қосарланған Гипсобетон панельдеріне, олардың арасына болат тор төселген немесе қалыңдығы  кемінде  120  мм  кірпіш  қабырғаға  металл  тормен арматураланған баламалы болуы тиіс. Бұрын салынған ғимараттарда Болат торлармен күшейтілген тақтайлардан жасалған қалқаларға жол беріледі;

• екі есігі болуы тиіс, бұл ретте сыртқы жағы — қалыңдығы кемінде 40 мм бір жолақты тақтайдан жасалған, табақтың шеттерін есіктің бүйіріне майыстыра отырып, екі жағынан мырышталған жабын болатымен қапталған, ішкі жағы — торлы болат болуы тиіс.

Сыртқы есік екі ішкі құлыппен жабылуы және мөрленуі немесе пломбалануы, ішкі торлы есік — ішкі немесе аспалы құлыппен жабылуы тиіс. Қару-жарақ бөлмесінің есік ойығының (есік жақтауының) жиектемесі Болат бейіннен жасалады. Бұрын салынған ғимараттарда көлемі 30х40 мм, қалыңдығы кемінде 5 мм бұрышпен күшейтілген, қабырғаға диаметрі 10-12 мм арматуралық болаттан жасалған кемінде он штырьмен монтаждалған ағаш қораптарға жол беріледі;

• терезе ойықтарында үй-жайдың ішкі жағынан немесе рамалар арасында болат тор болуы тиіс. Бірінші қабатта орналасқан үй-жайларда терезе ойықтары екі жағынан мырышталған болатпен қапталған ішкі металл немесе ағаш жапқыштармен жабдықталады. Тор шыбықтарының ұштары қабырғаға кемінде 80 мм тереңдікке бітеліп, бетонмен құйылады. Терезе ойықтарының жапқыштары аспалы құлыптарға бекітілуі тиіс.

Есік, терезе ойықтарына және қабырғаларды (қалқаларды) нығайту үшін орнатылатын торлар диаметрі кемінде 15 мм болат шыбықтан жасалады, шыбықтар әрбір қиылыста 150х150 мм аспайтын ұяшықтар құрай отырып дәнекерленеді;

• қару мен патрондар сақталатын сейфтерді, шкафтарды ашуға немесе бұзуға, сондай-ақ үй-жайдың ішінде адамның пайда болуына іске қосылатын терезелерге, есіктерге, люктерге, қабырғаларға, төбелерге, едендерге датчиктер орната отырып, электр қорегінің қалқанына дейін жасырын өткізгішпен орындалған екі және одан да көп шепте күзет-өрт сигнализациясымен жабдықталуға тиіс. Бұл Үй-жайлар ішкі істер органдарының кезекші бөлімдерінде шығарылатын жұмыс орындары бар оператор-фирмалардың орталықтандырылған бақылау пульттеріне сигнал беру арқылы күзетке берілуі тиіс. Күзет сигнализациясы шлейфтерін тек үй- жайдың ішінде темірбетон және бетон құрылыс конструкциялары бойынша құбырларда төсеуге жол беріледі;
• желдеткіш терезелер, люктер болған кезде олардың үстіне осы жүйелер арқылы ену мүмкіндігін болдырмайтын өлшемі 100х100 мм аспайтын ұяшықтары бар болат торлар орнатылуы тиіс. Қабырғалардағы инженерлік желілерді өткізуге арналған тесіктердің диаметрі 200 мм-ден аспауы керек;
• қару мен оның патрондарын сақтауға арналған бөлмеде өртке қарсы құралдар, шкафтардың, металл жәшіктердің нөмірлері көрсетілген және олар қандай мөрмен мөрленетін саны енгізілетін мүлік тізімдемесі болуы қажет;
• қару-жарақ бөлмесінен және қаруы мен патрондары бар металл шкафтардан (сейфтерден) кілттердің екі жиынтығы болуға тиіс. Кілттердің бір жиынтығы қару мен оның патрондарының сақталуына жауапты адамда, екіншісі — атына сақтауға рұқсат берілген ұйым басшысында мөрленген пеналда тұрақты болады.