Бөлімнің мақсаты құндық мәнде төтенше жағдай туындаған кезде залалды бағалау болып табылады. Авариядан болған залал аварияның салдарын оқшаулау және жою шығындарынан, сондай-ақ зардап шеккен адамдарға және кәсіпорын экономикасына келтірілген залалды өтеуден құралады.

Автогаз құю бекеттеріндегі туындайтын төтенше жағдай салдарын жою

Төтенше жағдайларды жою кезінде басқару авариялық-құтқару және басқа да кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу кезінде ТЖД күштеріне басшылық ету болып табылады. Басқарманың басты мақсаты әртүрлі мақсаттағы күштер мен құралдарды тиімді пайдалануды қамтамасыз ету болып табылады, соның нәтижесінде төтенше жағдайлар аймағындағы жұмыстар толық көлемде, қысқа мерзімде, халықтың және материалдық құралдардың аз шығындарымен орындалуы тиіс.

ТЖ жою басқармасын ұйымдастырудың негізгі міндеттері:

• ТЖ алдын алу және жою және өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі комиссия шешімдерінің нұсқаларын дайындау және қызметін қамтамасыз ету;
• авариялық-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды жоспарлау мен жүргізуді ұйымдастыру;
• РЖС аумақтық және функционалдық кіші жүйелерінің іс-қимылдарын үйлестіру;
• ТЖ ауқымын бағалау және оның ықтимал салдарын болжау;
• авариялық-құтқару және басқа да кезек күттірмейтін жұмыстарды;
• РЖС басқару органдары және басқа да күштер басқару органдары,
• ТЖ жоюға тартылғандар;
• ТЖ туралы ақпаратты жинауды, талдауды, өңдеуді және көрсетуді ұйымдастыру.

Төтенше жағдай туындаған кезде басқару органдары дайындыққа келтіріледі. Дайындыққа келтіру басшылық құрамды құлақтандырудан және жинаудан басталады.ТЖ салдарын жою бойынша іс-қимылдарды қарау үшін объект таңдап алынды. Талдықорған қаласы, Абай даңғылы, 11-үйде орналасқан «Роснефть №14» автожанармай құю кешені (бұдан әрі — «объект»). Автомобиль- май құю кешенінің құрамына: ЖҚС, дүкен, кафе, дәретхана, шиналарды айдау пункті кіреді.

АГҚБ-де (автогаз құю бекеті) төтенше жағдай туындаған кезде басшылық құрамды құлақтандыру және жинау

 Төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою және автомобиль — май құю кешенінің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі комиссияның жинау және жұмыс орны — тұрмыстық үй-жай ғимараты, өйткені бұл ғимарат қираудың күшті дәрежесін алуы мүмкін.Объектінің басшы құрамы мен қызметкерлерін хабардар етуді ТЖ салдарын алдын алу және жою жөніндегі міндеттерді шешу үшін қажетті көлемде ТЖ жою штабының шешімі бойынша кезекші жүргізеді.

Ақпарат анық, қысқаша болуы және келесі мәліметтерді қамтуы тиіс:

• апат уақыты;
• апат орны;
• апаттың сипаты мен мөлшері;
• зардап шеккендердің болуы;
• қабылданған шаралар;
• асырылуының.

ТЖ туындағаны туралы хабарлағаннан және басшы құрамды жинағаннан кейін ТЖ жою жөніндегі жұмыстардың орындалу барысын басқару бойынша іс- шаралар жүргізіледі.

Төтенше жағдайды жою күштерінің өзара іс-қимылын ұйымдастыру

 ЖҚС-дағы апатты жою үшін Талдықорған қаласы ТЖД объект күштері мен құрылым күштерінің өзара әрекет ету мәселесін қарастыру қажет. Аталған құралымдар ТЖ жою кезінде объектінің күштері күштерімен және құралдарымен жеткіліксіз жарақтандырылған жағдайда тартылады.Өртті жою үшін Талдықорған қаласының өрт сөндіру бөлімдерінің күшімен өзара іс-қимыл жүзеге асырылады. Төтенше жағдай аймағына 40-ӨСБ, 64-ӨСБ, 52-ӨСБ құралымдары «өрт сөндіру жоспарына» сәйкес тартылады .ТЖ туындаған жағдайда ЖҚС-да зардап шеккендерге медициналық көмек көрсету және оларды одан әрі емдеу мекемелеріне көшіру үшін № 103 емхана жанындағы 5 жедел жәрдем бөлімшесі тартылады.Өзара іс — қимылды басқару мен ұйымдастырудың негізі төтенше жағдайды жою басшысының-«Роснефть №14» автомобиль-май құю кешенінің директорының төтенше жағдай аймағында құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды жүргізуге шешімі болып табылады.

Авариялық-құтқару және басқа да кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу қауіпсіздігін қамтамасыз ету

 ҚР Конституциясында адамдардың өмірін құтқару және денсаулығын сақтау, соның ішінде ТЖ туындаған кезде міндеттерінің басымдылығы белгіленген. Авариялық-құтқару қызметтері, авариялық-құтқару құрамалары мен құтқарушылар қызметінің басты қағидаты осы болып табылады. Құтқару жұмыстарын жүргізу кезінде құтқарушылардың өмірі мен денсаулығына қауіп төнеді, себебі ТЖ аймағындағы құтқарушылардың жұмысы дене және психологиялық жүктемелермен, сыртқы ортаның қолайсыз факторларының әсерімен байланысты. Сондықтан ТЖ аймағында авариялық-құтқару және басқа да кезек күттірмейтін жұмыстарды ұйымдастыру (СДНЖ) құтқарушылардың өздерін, сондай-ақ ТЖ салдарын жоюға басқа да қатысушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жағдайлардың болуын болжайды, бұл арнайы даярлықпен, жарақтандырумен және жарақтандырумен қамтамасыз етіледі.Осы бөлімнің мақсаты жаппай қирау, өрт, коммуналдық-энергетикалық шаруашылық желілеріндегі авариялар жағдайларында АҚҚАЖ орындау кезінде құралымдардың жеке құрамының қауіпсіздігін қамтамасыз етуді талдау болып табылады.

Қауіпсіздік пен экологиялық зиындылықтары

АЖС аса қауіпті күрделі көпфункционалды жүйе болып табылады, өйткені мұнай өнімдерін қабылдау, сақтау және жіберу бойынша қызметтер көрсетеді. АЖҚС қызметкерлері келесі физикалық және химиялық қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың әсеріне ұшырайды:

қозғалатын машиналар мен механизмдер, өндірістік жабдықтардың жылжымалы бөліктері;

жабдық, мұнай өнімдері беттерінің жоғары немесе төмен температурасы; жұмыс аймағы ауасының жоғары немесе төмен температурасы; жұмыс

орнындағы Шудың жоғары деңгейі;

дірілдің жоғары деңгейі; ауаның жоғары немесе төмен ылғалдылығы; ауаның жоғары немесе төмен қозғалысы;

электр тізбегіндегі кернеудің жоғары мәні, оның тұйықталуы адам денесі арқылы болуы мүмкін;

статикалық электрдің жоғары деңгейі; жұмыс аймағының жеткіліксіз жарықтануы;

өрт, жарылыс.

Негізгі қауіпті және зиянды химиялық фактор көптеген мұнай өнімдері мен олардың буларының уыттылығы болып табылады. Бензин ТЖС-ға жатады және өзіне тән иісі бар мөлдір Ұшпа мұнай өнімдерін білдіреді. Қауіпсіздік класы-IV, жұмыс аймағында ШЖШ – 100 мг / м3 [30].

Қалыпты айналымы бар адам бензин буларының иісін ауада 400 мг/м3 шамасында сезінеді . Бензиннің буымен жеңіл улану 900-3612 мг/м3 шегінде Бензин буының концентрациясы бар атмосферада адам 5-10 мин болған соң басталуы мүмкін . Бұл ретте бас ауруы, бас айналуы, жүрек соғуы, әлсіздік, психикалық қозу, себепсіз әлсіздік, бұлшық еттің жеңіл тартылуы, қолдың дірілдеуі, бұлшық еттің тырысуы пайда болады. Бензиннің 5000-10000 мг/м3 буының концентрациясы бар ауаны ұзақ жұтқан кезде бірнеше минуттан кейін: бас ауруы, тамақтың жағымсыз сезімдері, жөтел, мұрынның, көздің шырышты қабығының тітіркенуі пайда болады. Бұдан басқа, бензин буымен уланудың алғашқы белгілері дене қызуының төмендеуі, тамыр соғуының баяулауы және басқа да симптомдар болып табылады. Ауадағы бензин буы 2,2% – дан (30 г м3 ) жоғары болғанда, 10-12 демнен кейін адам уланып, есінен айрылады; 3% — дан (40 г/м3 ) жоғары найзағайдан улану (2-3 дем алу) — тез есінен айрылу және өлім болады.

Қоршаған ауа температурасының жоғарылауымен бензиннің уытты әсерінің күші күрт артады. Теріге әсер еткен кезде бензин оны майсыздандырады және тері ауруларын – дерматиттер мен экзема тудыруы мүмкін. Бензин ағзада жинақталмайды, бірақ онда ерітілген улы заттар (тетраэтил қорғасыны) ағзада қалады.

Ауыз арқылы бензинмен уланған кезде зардап шегушінің аузында және өңеште жанасу, сұйық нәжіс, кейде бауыр аймағында ауырсыну пайда болады. Егер бензин тыныс алу жолына түссе, 2-8 сағаттан кейін өкпенің бензинді қабынуы дамиды (бүйірінің ауыруы, қоңыр қақырық бөлінетін жөтел, дене қызуының жоғарылауы, ауыздан бензиннің иісі). Дизель отынының буымен уланған кезде бензин буымен уланған кездегі белгілер байқалады. Дизель отынының жиі және ұзақ әсері адамның шырышты қабығы мен терісін тітіркендіреді.