БІЛІМ БЕРУ ГРАНТТАРЫ ЖӘНЕ ҮШІНШІ ТАРАППЕН СЕРІКТЕСТІК – ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫНДАҒЫ АДАМИ КАПИТАЛДЫ ДАМЫТУДЫҢ ЖАҢА МҮМКІНДІКТЕРІ
Білім – елдің келешегін айқындайтын басты құндылықтардың бірі.
ХХІ ғасырда елдер мен өңірлер арасындағы бәсекелестік ең алдымен адами капитал сапасына, білім беру жүйесінің тиімділігіне және ғылым мен инновацияға негізделіп отыр. Осы тұрғыдан алғанда, Түркістан облысында соңғы жылдары білім беру саласын қаржыландыру мен әртараптандырудың тың жолдары қалыптасып келеді. Бұл – мемлекеттік гранттар жүйесінің кеңеюі мен үшінші тарап өкілдерімен – бизнес, халықаралық ұйымдар және қоғамдық секторлармен серіктестік орнату арқылы жүзеге асуда.
Бүгінгі таңда Түркістан өңірінде тек мемлекеттік құрылымдар ғана емес, сонымен қатар жеке сектор, шетелдік қорлар мен үкіметтік емес ұйымдар да жастарды қолдауға, оқу мүмкіндіктерін кеңейтуге, білім сапасын арттыруға белсенді араласа бастады. Осы мақалада аталған бастамалардың нақты бағыттары мен нәтижелері жан-жақты қарастырылады.
МЕМЛЕКЕТТІК ГРАНТТАР ЖҮЙЕСІНІҢ КЕҢЕЮІ
Түркістан облысында жастардың жоғары және орта арнаулы білім алуына жағдай жасау мақсатында мемлекеттік білім гранттарының саны жыл сайын артып келеді. 2023–2024 оқу жылында облыс әкімдігі тарапынан жергілікті бюджет есебінен 500-ден астам грант бөлінді. Бұл – ауылдық жерлердегі аз қамтылған отбасылардан шыққан, дарынды жастар үшін зор мүмкіндік.
Облыс әкімінің гранты негізінен инженерлік, педагогикалық, ауыл шаруашылығы, медицина және IT бағытындағы мамандықтарға бөлініп келеді. Себебі бұл салалар өңір үшін стратегиялық маңызға ие және кадр тапшылығын сезініп отыр. Түркістан облысының демографиялық өсімін ескерсек, болашақта бұл гранттар саны еселеп артуы мүмкін.
Сондай-ақ ауыл мектептерінің үздік түлектері үшін арнайы жеңілдетілген шарттармен техникалық және кәсіптік білім беретін колледждерге қабылдау жүйесі енгізілген. Бұл ауыл балаларына сапалы білім алып, кейін ауылда қызмет етуге мүмкіндік береді.
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҰЙЫМДАРМЕН СЕРІКТЕСТІК
Соңғы жылдары Түркістан облысы халықаралық білім беру ұйымдарымен тығыз байланыс орнатып келеді. Әсіресе БҰҰ Даму бағдарламасы (UNDP), ЮНИСЕФ, British Council және USAID сынды ірі ұйымдармен серіктестік аясында өңірде бірнеше әлеуметтік-оқыту жобалары жүзеге асырылуда.
Мысалы, British Council ұйымының қолдауымен Түркістан қаласы мен Сайрам ауданында ағылшын тілін тереңдетіп оқытатын орталықтар ашылып, ауыл мұғалімдеріне заманауи әдістемелермен сабақ беру машығы үйретілді. Сонымен қатар USAID бағдарламасы арқылы техникалық мамандықтарға арналған гранттар мен кәсіби оқыту жобалары іске асуда.
2023 жылы Түркістан облысы әкімдігі мен ЮНИСЕФ арасында арнайы ынтымақтастық меморандумына қол қойылып, балалар мен жастардың білім алу, бос уақытты тиімді пайдалану және цифрлық құзыреттіліктерін арттыру бағытында пилоттық жобалар жүзеге аса бастады.
БИЗНЕСПЕН ӘРІПТЕСТІК: ЖЕКЕ СЕКТОРДАН ӘЛЕУМЕТТІК ИНВЕСТИЦИЯ
Үшінші тарап серіктестіктерінің ішінде жеке бизнес өкілдері мен ірі өндіріс орындарының да белсенділігі арта түсті. Түркістан облысындағы бірнеше кәсіпорын өз әлеуметтік жауапкершілігі аясында жастарға оқуға, кәсіп үйренуге, тәжірибе жинауға көмектесіп отыр.
Атап айтқанда, “Turkistan Textile”, “KazAgroHolding”, “Ontustik Invest” секілді компаниялар жастарды тігін өндірісі, агротехнология, логистика және қаржылық сауаттылық бағытында оқыту бойынша өздерінің ішкі гранттық бағдарламаларын іске қосқан. Бұл бағдарламалар арқылы студенттер тек теориялық білім алып қана қоймай, нақты өндірісте тәжірибе жинауға мүмкіндік алуда.
Сондай-ақ, Түркістанда ашылған жаңа өндіріс орындары колледждермен бірлесіп “дуальды оқыту жүйесін” енгізуде. Бұл – студенттер оқу кезінде бір мезетте жұмыс істеп, нақты маман болып шығатын заманауи тәсіл.
СТУДЕНТТІК ОРТАЛЫҚТАР МЕН ӘЛЕУМЕТТІК ҚОЛДАУ
Гранттық және серіктестік бағдарламалар аясында өңірде жастарға қолайлы орта қалыптастыру жұмыстары да қатар жүріп жатыр. Түркістан қаласында заманауи Студенттер үйі, Жастар орталығы, Коворкинг кеңістіктер мен цифрлық кітапханалар ашылып, білім мен кәсіпке ұмтылған жастар үшін ашық алаңға айналды.
Жоғары оқу орындары мен колледждер жанында “Студенттік өзін-өзі басқару ұйымдары” мен “Жастар ісі жөніндегі кеңестер” белсенді жұмыс істейді. Бұл құрылымдар жастардың көшбасшылық қасиеттерін дамытып, оларды қоғамдық өмірге тартуға жол ашады.
ЦИФРЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ ПЛАТФОРМАЛАРЫ ЖӘНЕ ІСКЕРЛІК СЕРІКТЕСТІКТЕР
Цифрлық дәуірдің талабы ретінде Түркістан өңіріндегі білім беру ұйымдары онлайн оқыту жүйелерін де дамытып келеді. Бірнеше колледждер мен жоғары оқу орындары Coursera, Stepik, Udemy, Khan Academy секілді халықаралық білім платформаларымен әріптестік орнатты. Бұл платформалардағы курстар арқылы студенттер шетелдік үздік тәжірибені игеріп, ағылшын тілінде сертификаттар алуда.
Сондай-ақ Түркістан облысында IT саласын дамыту мақсатында халықаралық ІТ-мектептер мен серіктестік негізінде кодинг және жасанды интеллект бағытында курстар ашылған. Бұл – жастарды болашақ еңбек нарығына бейімдеудің тиімді жолы.
