ОҚУ ОРНЫНДАҒЫ ӨРТ ҚАУІПСІЗДІГІ- 7

Білім беру мекемесінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі әдістемелік ұсынымдар өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етудің жалпы құқықтық, экономикалық және әлеуметтік негіздерін айқындайды, осы салада мемлекеттік билік органдары, жергілікті өзін — өзі басқару органдары, кәсіпорындар, мекемелер, ұйымдар, ұйымдық — құқықтық нысандары мен меншік нысанына қарамастан өзге де заңды тұлғалар арасындағы, сондай-ақ қоғамдық бірлестіктер қарастырылады.

Білім беру жүйесінің мекемелеріндегі қауіпсіздік көптеген факторларға, соның ішінде негізгі қорлардың тозу дәрежесіне және білім беру жүйесінің ішіндегі күрделі процестерге байланысты.

Білім беру мекемелерінің оқушылары мен қызметкерлері үшін тез дамитын зақымдаушы факторлары бар төтенше жағдайлар, мысалы өрт, химиялық қауіпті объектілердегі авариялар, жарылыстар ерекше қауіп төндіреді. Бұл ерекшелік қорғаныс іс-шараларын орындауға арналған уақыт тапшылығын анықтайды, олар екі түрге бөлінуі мүмкін: алдын ала және жедел.

Барлық үлгідегі және атаулардағы жалпы білім беретін мекемелерде оқушыларға оқу пәндерін оқыту процесінде еңбек қауіпсіздігі және басқа да қызмет түрлері мәселелері бойынша негізгі білім мен іскерлікті үйретуі қажет.

Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету оқу орнының маңызды функцияларының бірі болып табылады.

Өрт қауіпсіздігі саласындағы өрт күзетінің негізгі міндеттері өрттің алдын алуды, сондай-ақ өрттерді сөндіруді ұйымдастыру болып табылады.

Білім беру ұйымдарында оқушылар мен тәрбиеленушілердің қауіпсіз болуын қамтамасыз ету жөніндегі ұсынымдардың мақсаты білім беру ұйымдарында оқушылар мен тәрбиеленушілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі білім беру ұйымдарының қызметін реттеу болып табылады. Ұсыныс Қазақстан Республикасының ұлттық заңнамасын, нормативтік құқықтық актілерін ескере отырып, ведомстволық талаптар негізінде дайындалады.

Ұсынымдар білім беру ұйымдарында оқушылардың қауіпсіз болуын ұйымдастыру және қамтамасыз ету мақсатында білім беру мекемелерінің басшыларына арналған.

Ұсынымдар нормативтік сипатқа ие емес, сонымен қатар , олар балалардың білім беру мекемелерінде қауіпсіз болуын қамтамасыз етудің жалпы тәсілдерін және жазатайым оқиға және жарақат туындаған кездегі білім беру ұйымдары қызметкерлерінің іс — қимыл алгоритмін белгілейді.

Ұсынымдар білім беру ұйымдарында оқушылар мен тәрбиеленушілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі талаптарды қамтиды және білім алушылар мен тәрбиеленушілердің денсаулығы мен өмірін сақтауды қамтамасыз ететін қажетті жағдайлар жүйесін білдіреді.

Білім беру ұйымдарындағы қауіпсіздікті ұйымдастырудың түрлері, жүйесі және тәртібі Қазақстан Республикасының «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-ІІІ, «Қазақстан Республикасындағы Баланың құқықтары туралы» 2002 жылғы 8 тамыздағы № 345, «кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың профилактикасы мен балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуының алдын алу туралы» 2004 жылғы 9 шілдедегі № 591, «кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың профилактикасы мен балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуының алдын алу туралы» 2004 жылғы Заңнамалармен реттеледі.

Ұсынымның негізгі міндеттері:

• білім беру ұйымдарында оқушылар мен тәрбиеленушілердің қауіпсіздік үдерісін ұйымдастыру шеңберінде бірыңғай тәсілдерді қамтамасыз ету;
• кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың, балалардың жарақаттануының, балалардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін күтпеген жағдайлардың алдын алу және алдын алу;
• туындаған шұғыл жағдайға білім беру мекемелері басшыларының жедел ден қою тәртібін анықтау.

Білім беру мекемелерінде төмендегі шаралар алдын — ала құрылады:

• нормативтік — құқықтық база, яғни лауазымды адамдарға адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерді жүктейтін ережелер, бұйрықтар, нұсқаулықтар;
• қауіптілікті анықтаудың техникалық жүйелерімен, сондай — ақ қауіпсіздік құралдарымен хабарлау жүйелерімен жабдықтау;
• ықтимал қауіптерді талдау және қорғау принциптері мен тәсілдерін негіздеу;
• шұғыл эвакуацияның сыни уақытын бағалау;

Білім беру ұйымдарында оқытудың, тәрбиелеудің, еңбек пен демалыстың қауіпсіз жағдайларын қамтамасыз ету үшін жауапкершілік олардың басшыларына жүктеледі.

Білім беру ұйымдарында ұзартылған күн топтарының, үйірмелердің (секциялардың) және сабақтан тыс қызметтің жұмысын ескере отырып, ішкі тәртіп ережелеріне қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі тарауды енгізу қажет.

Білім беру ұйымдарында барлық педагогтар, қызметкерлер мен оқушылар үшін қолжетімді жерде білім беру басшысы бекіткен бұйрық нысанында білім беру ұйымының қызметкерлерін эвакуациялау тәртібі, жоспары, жазатайым оқиға немесе білім алушының немесе тәрбиеленушінің жарақат алуы кезіндегі іс — қимыл алгоритмі, мемлекеттік өртке қарсы қызмет, жедел медициналық көмек органдарының, фельдшерлік — амбулаторлық пункттің, аудандық (қалалық) ТЖ бөлімінің байланыс телефондары, білім беру ұйымдарының басшылары (директор, оқу ісі жөніндегі), ұйымның, күзет қызметінің медицина қызметкері.

Білім беру ұйымының әкімшілігі, тәрбиешілері мен педагогтары балалардың мінез — құлқына бақылау жасайды, олардың асханада, медициналық кабинетте, сабақтарда, спорт залында және т. б. қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.

Білім   беру ұйымының әкімшіліктері,   мұғалімдері, қызметкерлері, тәрбиеленушілері мен оқушылары ұқыпсыздық және тәртіпсіздік бойынша қауіпті (шұғыл) жағдайдың туындауына ықпал ететін барлық факторлар мен құбылыстарға назар аудару деңгейін арттыруы қажет. Осыған байланысты мектепке бөгде заттарды (қораптар, қаптар, банкалар, бөтелкелер, өткір, тез тұтанатын және жарылу қаупі бар заттар және т.б.) әкелуге тыйым салынады. Білім беру ұйымдарының іс — шараларын өткізу жоспарын білім беру мекемесінің    басшысы    бекітуі    және    АІІБ-мен    келісілуі тиіс. Мектеп аумағында және ғимаратында бөгде адамдардың болуын болдырмау, сондай — ақ рұқсатсыз кіруді болдырмау мақсатында келесі өткізу тәртібін белгілеу:

• мектепке бөгде адамдардың, оның ішінде туыстардың, оқушылардың таныстарының және қызметкерлердің жеке басын куәландыратын құжаттарсыз кіруіне тыйым салынады.;

-білім беру мекемесі әкімшілігінің келісімінсіз мектепке адамдардың кіруіне тыйым салынады.

Оқу орнының ғимаратына бөгде адамдарды қабылдау ережесі:

• бөгде адамдардың рұқсаттамасын қабылдау күндері келушілерді қабылдау кітабындағы тиісті жазбамен өткізу;
• демалыс және мереке күндері ғимаратқа жоспарлы мәдени — бұқаралық іс — шараларды, спорттық секциялардың жұмысын, мүмкін болатын апатты жағдайларды қоспағанда, кіруге тыйым салынады.

Орта және жоғары сынып оқушыларының оқу уақыты мен қосымша білім беру уақытына мектеп ғимаратынан шығуы (үйірмелер, секциялар жұмысы және т.б.) ерекше жағдайларда сынып жетекшісінің жазбаша рұқсатымен жүргізілуі қажет (осы рұқсатты күзет орнында бір ай бойы сақтау керек).

Бастауыш мектеп оқушыларын ата — аналар сабақ аяқталғаннан кейін мұғалімнің алдын — ала шақыруы бойынша алады. Ата — аналар оқу орнының ғимаратына басшы бекіткен ішкі тәртіпке сәйкес жіберілуі мүмкін.

Мектеп аумағына автокөліктің рұқсатсыз кіруіне тыйым салынады. Азық — түлік өнімдерін мектеп асханасына жеткізу, қоқыс пен тұрмыстық қалдықтарды шығару кезінде, апатты жағдайларда көлік кіруіне тиісті тексеру және автокөлікті есепке алу журналына жазу арқылы рұқсат етіледі.

Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының балаларына бұл туралы мұғалімді хабардар етпей, ғимаратты тастап кетуге тыйым салынады. Бала өз бетімен кеткен, оқиға болған, ауырған жағдайда жедел түрде әкімшілікті, құқық қорғау органдарын, ата — аналарды хабардар ету қажет. Мектепке дейінгі мекеме тәрбиеленушілерін және бастауыш сынып оқушыларын бөгде адамдарға ата — анасының жазбаша рұқсатынсыз беруге тыйым салынады.

Білім беру ұйымының әрбір қызметкері, педагог, оқушысы және тәрбиеленушісі мектептегі қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қатысты кемшіліктер мен бұзушылықтар анықталған кезде бұл туралы білім беру мекемесінің басшысына, кезекші әкімшіге немесе кезекші мұғалімге дереу хабарлауға міндетті.

Білім беру ұйымдарында шұғыл немесе басқа да оқиғалар туындаған жағдайда педагогтарға, оқушыларға, тәрбиеленушілер мен қызметкерлерге білім беру ұйымы қызметкерлерінің жазатайым оқиға немесе білім алушының немесе тәрбиеленушінің жарақаттануы туындаған кездегі іс — қимыл алгоритмін құру қажет.

Мұғалімдерге (оқытушыларға) кабинеттерге (үй-жайларға) өте жауапты қарау міндеттері төмендегідей болып келеді:

• үй — жайларды қауіпсіз күтіп ұстауға және оларда орнатылған жабдықтарды пайдалануға бақылауды үнемі жүзеге асыру, мүлік пен құжаттаманың сақталуын, белгіленген жұмыс режимінің сақталуын, пайдалану, өрт және электр қауіпсіздігі ережелерінің орындалуын, уақытылы жинау және күзетке тапсыруды қамтамасыз ету,
• шұғыл қажет болған жағдайда және жұмыс күні аяқталғаннан кейін электр жабдықтарын токтан ажырату үшін жеке жауапкершілікті көтеру.
• білім беру ұйымы және алдын — ала өртке қарсы шараларды ұйымдастыру басшысының жазбаша рұқсатынсыз уақытша от және басқа да қауіпті жұмыстарды жүргізбеуге,
• жоғары өрт, электр, жарақаттану қаупі бар үй — жай мен жабдықтың орналасқан жерін қауіптілік туралы стандартты ескерту белгілерімен белгілеу. Бұл үй — жайлар сенімді жабылатын, бекітілген есіктермен жабдықталады,
• оқу сыныптарында, кабинеттерде, зертханаларда тізімдемеге енгізілмеген бөгде заттарды, жеке мүлікті, оқу жабдықтарын және басқа да мүлікті сақтауға, бекітілген тізбе мен бағдарламада көзделмеген тәжірибелерді және басқа да жұмыс түрлерін жүргізуге тыйым салу,
• бірінші қабаттағы үй — жайларда сабақтар (іс — шаралар) өткізу кезінде құлыптау құрылғыларымен ашылатын қосалқы шығатын есіктерді ашық ұстау және сабақтар (іс — шаралар) аяқталғаннан кейін қайтадан бекіту,
• барлық үй — жайларда орналасқан жабдықтар мен мүліктердің тізімдемесі болуы тиіс,
• сабақ өткізуші педагогтарға олардың артынан бекітілмеген оқу үй- жайларында кілттер алу және оларды кілттерді беруді есепке алу журналына жазып, орнына қайтару. Сабақ аяқталғаннан кейін оқу үй — жайының жиналуын бақылау.