ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫНДА СУҒА ШОМЫЛУ МАУСЫМЫНДАҒЫ ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫ КҮШЕЙТІЛДІ

Жыл басынан бері құзырлы органдармен кезекшіліктер бекітіліп, 4685 адамды тарта отырып, 2229 патрульдеу және рейд жұмыстары ұйымдастырылып, өзендер мен каналдардың бойында орналасқан 4000-ға жуық тұрғын үйлерді аралау арқылы түсіндірме жұмыстары жүргізіліп, жадынамалар таратылды. Үлкендердің қарауынсыз жүрген 100-ден аса бала ата-аналарына тапсырылды. Қайғылы оқиғалардың көбісі балалардың ата-ананың қарауынсыз қалуынан болып жатқандықтан, құзырлы органдармен облысымыздың барлық аудан, қалаларына бару арқылы ата-аналармен жергілікті жерлерде кездесулер ұйымдастырылып, барынша түсіндіру жұмыстары жүргізіліп жатыр. Мектеп директорларымен судағы қауіпсіздік бойынша семинарлар мен 244 ашық сабақтар өткізілді. Барлық мектептердің әр сыныптарында «Судағы қауіпсіздік ережелері» бойынша диктант жаздырылды және 2013 арнайы қауіпсіздік бұрыштары орнатылды.

Облыс аумағындағы судағы қауіпсіздік бойынша үгіт-насихат жұмыстары кеңінен қарқынды жүргізілуде. Аудан және қалаларда 65 баннерлер, 47 билбордтар орнатылды,  30254 дана жадынама таратылып 12 мыңнан аса адамның қатысуымен  997 рет халықпен кездесулер өткізілді.

Биылғы жылы судағы қауіпсіздік бойынша үгіт-насихат жұмыстарын жүргізуге 580 ерікті тартылып,  жұмыспен қамту орталығынан 127 адам жұмысқа қабылданды.

Одан бөлек, арнайы және ресми халықтың шомылатын орындары жоқ елдімекендерде модульді-каркасты бассейіндер жергілікті әкімдік тарапынан және кәсіпкерлер есебінен сатып алынып, тегін және қауіпсіз шомылуына мүмкіндіктер жасалынуда. Өңірде жыл басынан бері  80 дана қаркасты бассейн сатып алынып, орнатылды. Қазіргі таңда жалпы каркасты бассейндер саны 151-ге жетіп отыр.

Әлеуметтік жағдайы төмен, көпбалалы отбасылардың балаларын тегін шомылдыру бойынша, бүгінгі таңда 51 меморандум түзіліп, 600-ден астам баланы тегін шомылдыру жұмыстары жүргізіліп, арнайы су кешендерінде 2500 мыңнан астам жасөспірім балаларды жүзуге және шомылуға үйрету жұмыстары жүргізілген. Облыс аумағында шомылуға арналған 27 орынның 15-і жұмысын бастап кетті. Қосымша коммуналдық жағажайлар ашу үшін Арыс ауданында 2, Ордабасы ауданында 9, Сауран ауданында 2 орын анықталып, су айдынының түбін зерделеу, тазалау жұмыстары жүргізілді. Нәтижесінде, Арыс қаласында коммуналдық жағажайлар ашылды.

Суда құтқару – ережелері

Адамның суға батып қаза болуының себебі əр түрлі: жүзе білмеу, суда өзін өзі ұстау ережесін бұзу, мас күйінде суға түсу, қорқыныш жəне т.б. Үрейге бой алдырған адам, жағдайды дұрыс бағдарлай алмайды.  Үрейге бой алдырып, ойсыз əрекст жасап, тез шаршағаннан батып кетуі мүмкін. Батып бара жатқандарға көмек көрсету үшін жақсы жүзе білу жəне сүңги білу керек. Сонымен қатар құтқару ережелерін білу жəне құрсаудан шығу, зардап шегушіні жетегіне алу əдістерін дұрыс қолдана білу тиіс. Судағы адамды құтқара отырып, болған жағдайларға мəн бере қарап, абайлап, ойлана əрекет ету керек. Батып бара жатқан адамға дейінгі қашықтықты, ағыс жылдамдығын, қолда бар құтқару құралдарын, су толқындарын жəне т.б. дұрыс ескеру қажет.

Егер батып бара жатқан адамды көрсеңіз қолдану құралдарын пайдалана отырып, зардап шегушіні құтқару кезінде оған мүмкіндігінше жақын бару керек. Сонымен қатар, жүзуші құралдардан пайда болған су толқындары зардап шегушінің жағдайын төмендететінін жəне оның суға жылдам батып кететінін ескерген жөн. Батушыға жақындаған кезде бурамалармен, ескектермен немесе жүзетін құралдардың корпустарымен қағып кетпеуді қадағалау керек. Зардап шегушіні су бетінде ұстап тұру жəне оны шығару үшін оған арнайы құтқару құралы (шеңберлер, шарлар, жіптер жəне т.б.) қолданылады, қолда бар құралдар (қадалар, сатылар, торлар жəне т.б.) пайдаланылады.

Құтқару шеңберін беру үшін оны бір қолмен ұстау керек, екінші қолмен ұштары бекітіліп мықтап тартылған сым арқаннан ұстап, иық деңгейінде екі – үш рет айналдыра сілтей отырып, оны судағы адамның не оң жағына, не сол жағына 0,5 — 2,0 метрдей арақашықтықта түсетіндей етіп лақтыру керек. Батып бара жатқан адамға қатерден шеңберді беру борт жақтан жүзеге асырылады. Қайықтан бергенде оны аударып алмау үшін шеңберді кеменің артқы жағынан немесе тұмсығынан беру керек. Батып бара жатқан адамға шеңберді тура лақтыруға болмайды, өйткені ол адамның басына тиюі мүмкін немесе одан асып түсуі мүмкін. Кей кезде құтқарушы шеңберге Александрова ұшын байлайды, соның көмегімен зардап шегуші жүзуші құралға тартылады. Зардап шегушіге Александрова ұшын беру үшін құтқарушы арқан ұшындағы кішкене ілгекті сол жақ қолдың білегіне кигізеді жəне жіптің үлкен бөлігін сонда ұстап тұрады. Оң қолымен жіптің төрттен ұшын үлкен ілгегімен ұстап, бірнеше рет кең құлаштай сермей отырып, жіпті батып бара жатқан адамға ол қалтқыдан немесе жіптен ұстайтындай етіп лақтырады. Зардап шегуші жағаға (жүзуші құралға) қарай жұлқымай, абайлап тартылуы тиіс. Александрова ұшын 25 метрге дейінгі қашықтықта тастауға болады.

Құтқару шарын беру келесі түрде жүзеге асады, бір қолымен құтқару шарын, ал екінші қолымен оларды бекітіп тұрған тросты ұстайды. Содан кейін айналдыра отырып екі – үш рет құлаштап сермейді де, одан кейін оның не оң жағына не сол жағына түсетіндей етіп шарларды зардап шегушіге қарай лақтырады. Қажет болған жағдайда шарға Александрова ұшын бекітеді, соның көмегімен зардап шегуші жағаға (жүзуші құралға) қарай тартылады.

Егер жағаға дейін онша алыс болмаса, онда зардап шегушіні қайыққа қарай тарту міндетті емес: егер оның жағдайы мүмкіндік берсе ол кеменің артқы жағынан немесе жүзуші құралдың жібінен ұстап жетектелуі тиіс. Егер зардап шегушінің өз бетімен ұстауға жағдайы келмесе, онда оны аяқтарын салбыратып кеменің артқы жағында отырған құтқарушының денесі арқылы қайыққа сүйретіп əкеледі. Мұндай əдіс қайықтың тегіс емес кемерлерінде зардап шегушінің денесінің жарақаттануынан құтқарады. Зардап шегушіні борты биік жүзуші құралдарға мінгізу басқыш, саты, арқан немесе тордың көмегімен жүзеге асырылады.

Егер жүзуші құралдарды пайдалану мүмкін болмаса, онда құтқарушы зардап шегушіге жүзіп келеді. Құлаштап жүзген дұрыс, өйткені жүзудің бұл стилі өте жылдам жүзуге мүмкіндік береді. Суда болу кезінде құтқарушы су айдынына тəн қауіпті факторларға қарсы тұра білуі керек. Құтқарушы үшін де, зардап шегуші үшін де денені суық алуы немесе бұлшық еттердің шаршауы өте қауіпті. Қолдың саусақтары қарысқан кезде, жұдырықты түйіп жəне қайтадан ашу керек. Егер бір қол талса, онда бүйірлеп жатып, су астындағы келесі қолмен жұмыс істеу керек. Егер іштің бұлшық еттері тартылатын болса, шалқадан жатып, тізені ішке қарай ширақ тарту керек. Егер балтырдың сіңірі тартылса, онда аяқты судың үстіне шығарып, табанды өзіңе қарай ширақ тарту керек. Жамбастың сіңірі тартылғанда, аяқты тізеге кілт бүтіп, өкшені қолмен қатты мыту керек. Су асты өсімдіктері де қауіп төндіреді: Оған оралып қалсаң, тұншығып қалуың мүмкін. Одан ұстай отырып, кілт қимыл жасамай, бос қолмен одан босанып шығып жəне қауіпті орыннан абайлап жылжып кету қажет. Иірімге тап болғанда, құтқарушы демді тездетіп ішке тартып, келесі жаққа қарай (ағыс бойынша) жұлқына отырып су бетіне жүзіп шығу керек. Суда болған кезде, демді ішке тартқанда, толқындардың соғылуы араларында тартуды қадағалап отыру керек. Толқынға қарсы жүзе отырып, оның үстіне жайлап көтерілуі жəне астына жайлап түсуді ескеру қажет. Үлкен толқындарда терең дем алып алып, астына қарай сүңгіп кету керек.

Зардап шегушіге үнемі арт жағынан келген дұрыс. Егер олай істеу мүмкін болмаса, батып бара жатқан адамның астына қарай сүңгіп, сол жақ қолымен оның оң жақ аяғының тізесінен төмен ұстап, ал оң жақ қолының алақанымен сол жақ тізесін алдыңғы жағынан қатты итеріп, батып бара жатқан адамды өзіне қарай арқасымен бұру керек. Бұл тəсіл үш түрлі жағдайда қолданылады, зардап шегуші бейберекет əрекет жасаған кезде немесе құтқарушыға қарсылық көрсеткен кезде қолданылады. Зардап шегушінің арт жағында тұрып құтқарушы өзінің оң қолын оның он жақ қолтығының астынан босатады да оның қолдары мен иығынан мықтап ұстап алып, онымен бірге судың бетіне жүзіп шығады.