АСҚАР ИСАЕВ – АГРОИННОВАЦИЯНЫҢ ЖЕТЕКШІСІ

Осындай еңбектің қадірін терең түсініп, ауыл тірлігін заманауи технологиямен ұштастырған азаматтардың бірі – Асқар Исаев. Үшқайық ауылынан шыққан жас техниктің есімі бүгінде тек өзінің елді мекенінде ғана емес, аудандық деңгейде де үлкен құрметпен аталады. Оның тамшылатып суғару әдісін енгізу арқылы өнімділікті екі есеге арттырған жаңашыл тәжірибесі көпке үлгі. Сондықтан да ол «Агроинновация жетекшісі» деген мәртебелі марапатқа ие болды.

ӨНЕГЕЛІ ӨМІР ЖОЛЫ – ҮШҚАЙЫҚТА ТУҒАН ҰЛ

Асқар Исаев 1990 жылы Түркістан облысы, Созақ ауданына қарасты Үшқайық ауылында дүниеге келген. Әкесі де, анасы да ауыл шаруашылығы саласында еңбек еткен жандар. Топырақтың тілін бала күнінен біліп өскен Асқар үшін еңбек – өмірдің басты құндылығы. Мектеп қабырғасында биология мен география пәндеріне қызығып, ауыл тіршілігін зерделеуге ұмтылды. Кейін Түркістан аграрлық колледжін ауылшаруашылық технигі мамандығы бойынша тәмамдап, туған ауылына қызмет етуге оралды. Ол бірден іске кірісіп, ескі әдістерге жаңа дем берудің жолдарын қарастырды.

АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНА ҚОСҚАН ЖАҢАЛЫҒЫ

Асқар Исаевтың еңбек жолындағы басты жаңалығы – тамшылатып суғару әдісін жергілікті жерге бейімдеп, нақты нәтиже шығаруы болды. 2020 жылдан бастап ол осы әдісті алғаш рет өз бақшасында сынақтан өткізді. Алғашында тек 2 гектар жерге енгізілген бұл технология кейін 10 гектарға дейін ұлғайтылып, көкөніс пен жеміс-жидек өнімділігін 2 есеге арттырды. Ол әрбір дақылдың су қажеті мен топырақ құрамын есептеп, жүйелі суару арқылы өнім сапасын жақсартты. Бұл – жердің құнарын сақтай отырып, суды үнемді пайдаланудың нақты шешімі болды.

ТАМШЫЛАТЫП СУҒАРУ – ТЕХНОЛОГИЯ МЕН ТІРШІЛІКТІҢ ТОҒЫСУЫ

Асқардың енгізген әдісі – қарапайым ауыл үшін үлкен серпіліс болды. Тамшылатып суғару – жердің үстінен емес, әрбір өсімдік түбіне дәл бағытталған су беру технологиясы. Мұндай тәсіл топырақтың сортаңдануына жол бермейді әрі суды 40%-ға дейін үнемдеуге мүмкіндік береді. Асқар бұл әдісті Қытай мен Израиль тәжірибесінен зерттеп, өз жерінің климаты мен жер бедеріне бейімдеп енгізді. Жұмыстың сапалы жүруі үшін арнайы фильтрлер, қысымды реттейтін қондырғылар мен автоматтандырылған басқару жүйесін қолданды. Бұл – жай ғана суғару емес, нақты есепке негізделген инженерлік шешім.

АГРОӨНДІРІСТЕГІ ТАБЫСТЫ ТӘЖІРИБЕСІ

Бүгінде Асқар Исаев басқаратын ауыл шаруашылығы кооперативі 30-дан астам адамды жұмыспен қамтып отыр. Кооперативтің жер көлемі – 50 гектарға жуық. Оның ішінде 20 гектар жерге бақша дақылдары, 10 гектарға алма мен шабдалы отырғызылған. Әрбір аумақ нақты технологиямен басқарылып, жыл сайын өнім көлемі артып келеді. Асқар тек өз еңбегімен ғана шектелмей, өз тәжірибесін басқалармен де бөлісуде. Ол жас мамандарды оқытып, тәжірибеден өткізуге ұдайы уақыт табады. Жақында оның бақшасынан алынған өнімдер Шымкент, Түркістан қалаларындағы сауда орындарына шығарылып, тіпті шетелге – Өзбекстан мен Тәжікстанға экспортталды.

«АГРОИННОВАЦИЯ ЖЕТЕКШІСІ» МАРАПАТЫ – ЛАЙЫҚТЫ ЕҢБЕККЕ ҚҰРМЕТ

2024 жылы Түркістан облысында өткен ауыл шаруашылығы саласының үздіктерін марапаттау рәсімінде Асқар Исаев «Агроинновация жетекшісі» атағына ие болды. Бұл – тек техник ретінде ғана емес, жаңашыл ойлайтын стратег, агротехнолог ретіндегі еңбегіне берілген жоғары баға. Марапат иегері ретінде ол түрлі семинарлар мен тәжірибе алмасу алаңдарына шақырылып жүр. Асқардың айтуынша, марапат – оның жеке жетістігі емес, барша ауыл еңбеккерлерінің ортақ жеңісі. Ол бұл марапатты туған ауылына, отбасына және бірге жұмыс істейтін жандарға арнайтынын ерекше атап өтеді.

ЖАСТАРҒА ЖОЛ КӨРСЕТКЕН МАМАН

Асқар Исаев жастарға әрдайым жол көрсетуді азаматтық парызы санайды. Үшқайық ауылындағы мектеппен тығыз байланыста жұмыс істеп, жоғары сынып оқушыларына агротехнологияның қыр-сырын үйрететін шеберлік сабақтарын өткізеді. Сонымен қатар жазғы демалыс кезінде оқушыларға арналған «Жас агроном» практикалық жобасын қолға алды. Бұл жоба барысында балалар топырақты зерттеу, дақыл отырғызу, суғару, күтіп-баптау жұмыстарын үйренеді. Асқардың басты ұстанымы – ауылда туып-өскен жас ұрпақ туған жерінің топырағына қайта оралуы керек. Тек осындай сана қалыптасқанда ғана ауыл тірлігі дами түседі дейді ол.

БОЛАШАҚҚА БАҒДАР: АРМАНЫ МЕН ЖОСПАРЛАРЫ

Асқар Исаевтың келешекке құрған жоспары – ауыл шаруашылығын толық цифрландыру. Ол алдағы уақытта автоматтандырылған суғару жүйесін ұлғайтып, әр дақыл үшін нақты климаттық бақылау жүргізетін құрылғылар орнатпақ. Сондай-ақ ауылдағы өзге шаруалармен бірлесіп, аграрлық технопарк құру идеясы бар. Мұнда тек өндіріс емес, білім беру, тәжірибе алмасу, жаңа технологияны енгізу орталығы жұмыс істейтін болады. Асқардың мақсаты – ауыл шаруашылығын заман талабына сай жаңғыртып, оны жас буын үшін тартымды салаға айналдыру. Бұл жолда ол аянбай еңбек етуге дайын.

ОТБАСЫ ЖӘНЕ ҚҰНДЫЛЫҚТАРЫ

Асқар Исаев – тек еңбек адамы ғана емес, отбасының тірегі, жанұялық құндылықтарды берік ұстанатын азамат. Оның жары – ауыл мектебінде мұғалім. Екеуі үш бала тәрбиелеп отыр. Балаларына да еңбекқорлықты, туған жерге адал қызмет етуді үйретіп келеді. «Үйдегі тәрбие – өрістегі өнеге» дегенді берік ұстанатын Асқардың отбасы ауылдағы белсенді жанұялардың бірі. Жексенбі күндері отбасымен бірге егінге барып, балаларға шөп ору, суғару, арамшөп жұлу сынды жұмыстарды үйрету – үйреншікті дәстүр. Ол үшін отбасы – табысты жұмыстың тірегі. Жанұясы әрдайым оның бастамаларын қолдап, әр жобаның басы-қасында бірге жүреді.

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕНІ ЗЕРТТЕУІ

Жас техниктің кәсіби жетілуіне халықаралық тәжірибе де үлкен рөл атқарды. Асқар Исаев Түркістан облысында өткен агротехнологиялық семинарларға тұрақты қатысып, шетелдік сарапшылардың шеберлік сағаттарынан білім алды. Әсіресе, Израильдің тамшылатып суғару жүйесі мен Қытайдың топырақ диагностикасы әдістеріне қызығушылық танытып, оларды зерттеп, өз жеріне бейімдеді. Аграрлық технопарктерде ұйымдастырылған көрмелерден заманауи техника мен цифрлық бақылау жүйелері туралы тың деректер алды. Ол білгенін іс жүзінде дәлелдеп, технологияны көшіріп алмай, қазақ даласына икемдеп қолданудың маңызын көрсетті.

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЖАБДЫҚТАР

Асқар Исаевтың егістіктерінде қолданылатын құрал-жабдықтар – қарапайым ауыл тұрғынына таңсық дүниелер. Ол жер бедерін өлшейтін GPS құрылғыларын, тамшы түтіктерін ультрафильтрмен, қысымды автоматты реттегіштермен толықтырып, күн панельдерінен қуат алатын насос жүйесін орнатқан. Су деңгейін бақылайтын смарт-датчиктер, алқаптың ылғалын өлшейтін электронды сенсорлар – оның күнделікті жұмысында таптырмас құрал. Бұл құрылғылар өнім сапасын арттырып қана қоймай, жұмыс күшін де едәуір үнемдейді. Асқар осындай технологияны ауылда да қолдануға болатынын дәлелдеп отыр.

МЕМЛЕКЕТТІК ҚОЛДАУ ЖӘНЕ БАҒДАРЛАМАЛАР

Асқар өз кәсібін дамыту жолында мемлекеттік бағдарламаларды тиімді пайдаланып келеді. Ол «Ауыл – Ел бесігі», «Жас кәсіпкер» және «Қарапайым заттар экономикасы» бағдарламалары арқылы жеңілдетілген несие мен құрал-жабдықтарға субсидия алған. Сонымен қатар ауыл шаруашылығын цифрландыру бағыты бойынша өңірлік грант иегері атанып, арнайы бақылау құрылғыларын сатып алды. Мемлекет қолдауы – оның бастамаларына серпін беріп, жаңашыл идеяларын жүзеге асыруға мүмкіндік берді. Ол мұндай бағдарламалар жай ғана көмек емес, ауыл болашағына салынған инвестиция деп есептейді.

ҚИЫНДЫҚТАР МЕН ЖЕҢІСТЕР

Асқар Исаевтың жетістіктері бір күнде келмеген. Бастапқы жылдары жаңбыр аз түсіп, судың жетіспеушілігі ең өзекті мәселе болды. Электр жарығы жиі өшіп, су жүйелері тоқтап қалатын. Қолда бар техника істен шығып, жөндеуге қаржы тапшы кездер де болды. Бірақ ол берілмеді. Ауылдастарынан қолдау сұрап, кооператив құрып, қиындықты бірігіп жеңді. Бірте-бірте жүйе ретке келіп, өнім молая түсті. Қазір ол сол қиындықтарды қайсарлықтың, еңбектің жемісі ретінде еске алады. Асқардың жеңісі – тәуекел мен табандылықтың нәтижесі.

КӘСІПКЕРЛІК ҚЫРЫ

Ауыл шаруашылығымен қатар, Асқар шағын тыңайтқыш цехын іске қосты. Бұл кәсіп – алқаптағы қалдықтарды қайта өңдеп, органикалық тыңайтқыш шығарады. Сонымен қатар ол тұқым сатумен де айналысады. Арнайы сұрыпталған тұқымдар мен көшеттерді көрші ауылдарға жеткізіп, қосымша табыс көзін қалыптастырған. Ең бастысы – бұл бастамалар ауылдың өз ішінде айналымда жүріп, экономикалық белсенділікті арттырып отыр. Асқар жеке кәсіпкерлікпен ауылдағы жастарды тарту арқылы жергілікті өндірісті дамытудың нақты үлгісін көрсетіп отыр.

ҚОҒАМДЫҚ БЕЛСЕНДІЛІГІ

Асқар тек кәсіп иесі ғана емес, ауыл белсендісі. Ол «Ауыл жастары» қоғамдық бірлестігінің мүшесі. Мектеп оқушыларына кәсіби бағдар беріп, жазғы демалыста тегін тәжірибелік сабақтар өткізеді. Ауылда өтіп жатқан «Таза ауыл», «Ауыл күні» сынды іс-шаралардың бел ортасында жүреді. Ауылдық қоғамдық кеңеске мүше бола отырып, инфрақұрылым жобаларына қатысты ұсыныстар береді. Сонымен қатар ол ауыл мешітінің айналасын көгалдандыру мен мектепке су тарату жүйесін орнатуға ерікті түрде үлес қосқан. Бұл – оның туған жерге деген шынайы жанашырлығын көрсетеді.

Асқар Исаев – қарапайым ауыл баласы бола тұра, үлкен мақсат пен табанды еңбектің арқасында ауыл шаруашылығына тың серпін берген тұлға. Ол – технология мен табиғатты үйлестіріп, еңбекпен елге үлгі бола білген азамат. Асқардың жетістігі – ел мен жерге деген сүйіспеншіліктің жарқын көрінісі.