ТҮРКІСТАН – ОРТАЛЫҚ АЗИЯ ЛОГИСТИКАСЫНЫҢ ЖАҢА ТОРАБЫ

Түркістан облысы географиялық жағынан Орталық Азияның маңызды қиылысында орналасқан. Бұл өңір – Қазақстанның оңтүстігінде, Өзбекстан және Қырғызстанмен шекаралас аумақта, ал Қытай мен Каспий теңізі арасындағы маңызды транзиттік дәліздің бойында жатыр. Осы геостратегиялық орналасу Түркістанды логистика мен көлік инфрақұрылымы бойынша үлкен хабқа айналдыруға мүмкіндік береді. Соңғы жылдары атқарылған жұмыстар мен халықаралық серіктестіктер нәтижесінде Түркістан логистика саласының жаңа деңгейіне көтерілуде.

Теміржол және автомобиль бағыттары – өңірдің басты тірегі

Түркістан облысы арқылы бірнеше халықаралық және республикалық маңыздағы теміржол және автомобиль бағыттары өтеді. Олардың ішінде:

• Батыс Қытай – Батыс Еуропа халықаралық автодәлізі;

• Сарыағаш – Шымкент – Түркістан – Қызылорда магистралі;

• Түркістан – Жетісай – Ташкент бағыты;

• Шымкент – Түркістан – Арқалық – Астана теміржол бағыты.

Бұл маршруттар жүк және жолаушылар тасымалына қолайлы жағдай жасап, логистика саласын қарқынды дамытуға негіз қалайды. 2024 жылы Түркістан арқылы өткен транзиттік жүк көлемі 15 миллион тоннадан асты, бұл – өңір тарихындағы рекордтық көрсеткіш.

Түркістан халықаралық жүк терминалы – жаңа серпін

2023 жылы пайдалануға берілген Түркістан халықаралық логистикалық орталығы (құрғақ порт) – аймақтың басты логистикалық артерияларының бірі. Бұл орталық:

• Жылына 1 миллион тоннадан астам жүк өңдеуге қауқарлы;

• Контейнерлік терминалдар, қойма кешендері және кеден бекетімен жабдықталған;

• Қытай, Өзбекстан, Түркия және Ресей бағыттарына жедел жеткізу мүмкіндігін ұсынады.

Жүк терминалында кедендік рәсімдеу, қайта тиеу, сақтау, мультимодальды тасымалдау және экспорт-импорт қызметтері толық қамтылған. Сонымен қатар, «бір терезе» қағидаты негізінде бизнеске жедел қызмет көрсетіледі.

Әуе логистикасы – Түркістан халықаралық әуежайының әлеуеті

2020 жылы ашылған Түркістан халықаралық әуежайы өңірдің әуе логистикасын дамытуға жол ашты. Қазіргі таңда әуежайда:

• Халықаралық жүк рейстері орындалады;

• Әуе арқылы ұсақ тауар, пошта, тез бұзылатын өнімдер тасымалы жүзеге асырылады;

• Cargo орталығы құрылып, қоймалық логистика жетілдірілуде.

2025 жылға қарай әуежайда толыққанды жүк терминалы салу жоспарланып отыр. Бұл Түркістанды Орталық Азия мен Таяу Шығыс арасындағы әуе-көлік хабына айналдыруға негіз қаламақ.

Индустриялық аймақтар мен логистика – тығыз байланыста

Түркістан облысындағы индустриялық аймақтар – жүк ағынын қалыптастыратын басты ошақтардың бірі. Жаңа зауыттар мен өндіріс кешендері:

• Құрылыс материалдары;

• Азық-түлік;

• Ауыл шаруашылығы өнімдері;

• Жеңіл өнеркәсіп бұйымдарын шығарып, ішкі және сыртқы нарыққа жөнелтуде.

Логистикалық хабтар индустриялық аймақтармен тығыз интеграцияланған. Мысалы, Сауран ауданындағы индустриялық аймақ пен жүк терминалы бір-біріне жақын орналасып, кәсіпкерлерге тасымалдау жағынан үлкен жеңілдік береді.

Трансшекаралық серіктестік – өңірдің логистикалық ықпалын арттыруда

Түркістан облысы Өзбекстан Республикасымен шектесіп жатқандықтан, трансшекаралық тасымал жүйесі ерекше маңызға ие. 2024 жылы екі ел арасында:

• Жүк тасымалының ортақ ережелері;

• Шекарадағы кедендік рәсімдеуді жеңілдету;

• Біріккен логистикалық хаб құру туралы келісімдерге қол қойылды.

Сонымен қатар, Түркістан арқылы өтетін Қытай–Қазақстан–Өзбекстан бағытындағы көлік дәлізіне қосымша логистикалық кешен салу жоспарлануда. Бұл – бүкіл Орталық Азияның экспорт-импорт үдерісін жеңілдететін шешім болмақ.

Цифрлы логистика – болашақтың жолы

2025 жылдан бастап Түркістан облысында «Smart Logistic Turkistan» жобасы іске қосылады. Бұл жоба арқылы:

• Жүк қозғалысы онлайн бақыланады;

• GPS және RFID чиптері арқылы жүктердің нақты маршруты көрінеді;

• Автоматты жоспарлау жүйелері арқылы логистика тиімділігі артады;

• Жасанды интеллект негізінде жүктемелерді болжау жүзеге асырылады.

Мұндай цифрландыру облыстағы тасымал сапасын арттырып, уақыт пен қаржы шығынын едәуір азайтады.

Түркістан – логистикада бәсекеге қабілетті орталық

Түркістан облысы бүгінде тек өндіріс пен туризм емес, логистика саласы бойынша да өңірлік драйверге айналып келеді. Автожол, теміржол, әуе және құрғақ порттардың үйлесімі, индустриялық аймақтармен байланыс және халықаралық әріптестік Түркістанды Орталық Азия логистикасының жаңа торабына айналдырып отыр.

Алдағы жылдары өңірдің көлік-логистика жүйесі одан әрі жетіліп, Қазақстанның транзиттік қуатына қомақты үлес қосатыны сөзсіз. Түркістан – енді тек тарихи шаһар ғана емес, сауда мен жүк тасымалының маңызды геоэкономикалық хабына айналуда.