ТҮРКІСТАН – ОҢТҮСТІКТІҢ ИНДУСТРИЯЛЫҚ ЛОКОМОТИВІНЕ АЙНАЛА МА?

Түркістан – руханияттың ғана емес, енді өндірістің де ордасына айналып келеді. Тәуелсіздік жылдары бойы негізінен мәдени-туристік әлеуетімен танылған Түркістан облысы бүгінде экономикалық дамудың жаңа кезеңін бастан кешуде. Индустрияландыру, логистика, инвестициялық саясат және заманауи инфрақұрылым арқылы Түркістан Оңтүстік Қазақстанның өндірістік локомотиві болуға бет алды.

Облыс әкімдігі қабылдаған 2025–2029 жылдарға арналған аймақтың әлеуметтік-экономикалық даму бағдарламасы – осы бағыттағы басты стратегиялық құжат. Бұл құжат аясында өндіріс көлемін еселеп арттыру, экспорттық әлеуетті нығайту, жаңа жұмыс орындарын ашу және инвестициялық климатты жақсарту көзделген.

Экономикалық көрсеткіштердің серпінді өсуі

2024 жылдың қорытындысы бойынша Түркістан облысында жалпы өңірлік өнім көлемі 2,6 трлн теңгеге жетіп, 2020 жылмен салыстырғанда 1,8 есеге өсті. Өнеркәсіп өндірісінің көлемі 750 млрд теңгеден асты. Әсіресе өңдеу өнеркәсібі мен құрылыс материалдары өндірісі қарқынды дамып келеді.

Индустрия саласының құрылымында:

• өңдеу өнеркәсібі – 47%,

• құрылыс материалдары – 22%,

• тамақ өнеркәсібі – 18%,

• жеңіл өнеркәсіп – 8%,

• металл өңдеу, машина жасау – 5% үлеске ие.

Бұл көрсеткіштер өңірдің біртіндеп монофункционалды бағыттан әртараптандырылған өндіріс аймағына өтіп жатқанын көрсетеді.

Индустриялық аймақтар – жаңа өндірістің тірегі

Түркістан облысында бүгінде 11 индустриялық аймақ жұмыс істейді. Олардың ішінде Түркістан қаласы, Кентау, Сауран, Сайрам, Жетісай және Шардара аудандарындағы алаңдар ең белсенді дамып жатыр. Бұл аймақтарда:

• 150-ден астам жоба тіркеліп,

• 90-нан астам кәсіпорын іске қосылған,

• 8000-нан астам адам жұмыспен қамтылған.

Тек 2024 жылы ғана Түркістан қаласында 12 жаңа зауыт іске қосылып, оның ішінде цемент, пластик, керамика, жиһаз, құрылыс блоктары және тамақ өнімдері өндірісі бойынша нысандар бар.

Инвестициялық климат және инвестор сенімі

Түркістан облысы – бүгінде Қазақстанда шетелдік инвестиция тарту қарқыны бойынша алғашқы бестікке енген аймақ. 2024 жылы өңірге 330 млрд теңге инвестиция тартылса, оның 40%-ы шетелдік капитал болды. Түркия, Қытай, Өзбекстан, Ресей, БАӘ және Корея елдерінің инвесторлары Түркістанның өндірістік жобаларына қызығушылық білдіріп отыр.

Түркістанда инвесторлар үшін «бір терезе» қағидатымен жұмыс істейтін InvestTurkistan.kz орталығы құрылды. Ол кәсіпкерлерге жер бөлу, рұқсат беру, инфрақұрылым тарту, қаржылық және салықтық жеңілдіктер ұсыну бағытында қызмет көрсетеді.

Кәсіби кадр және колледждермен интеграция

Индустрияны дамыту тек зауыт салумен шектелмейді. Түркістан облысы бұл бағытта кадр даярлау ісін де қатар жүргізіп отыр. Қазіргі уақытта облыста 70-ке жуық колледж бар, оның 35-і индустриялық бағытта маман дайындайды.

Облыс әкімдігі мен зауыттар арасында дуальды білім беру жүйесі енгізіліп, студенттер өндіріс орнында тәжірибеден өтіп, кейін тікелей жұмысқа орналасуға мүмкіндік алады. Бұл – жастардың кәсіби әлеуетін арттырудың тиімді жолы.

Технологиялық жаңару және экологиялық өндіріс

Түркістан индустриялық аймақтарында іске қосылып жатқан жаңа зауыттардың басым бөлігі – халықаралық стандарттарға сай экологиялық таза технологиялармен жабдықталған. Бұл өңірдің жасыл экономика қағидаттарына бейімделіп келе жатқанын көрсетеді.

Мысалы, 2024 жылы іске қосылған газоблок өндіретін зауыт неміс технологиясымен жабдықталған және қалдықсыз өндіріс принципіне негізделген. Сонымен қатар, Түркістанда күн панельдері мен жылыжай қондырғыларына қажетті жабдықтар шығаратын цехтар да іске қосылуда.

Аймақаралық экономикалық тартылыс орталығына айналу

Түркістанның индустриялық даму қарқыны өңірдің Оңтүстік Қазақстандағы экономикалық «локомотивке» айналуына жол ашты. Бұған дәлел – көршілес Жамбыл, Қызылорда облыстарынан келетін шикізат пен жұмыс күші, сондай-ақ Түркістаннан Өзбекстан мен Қырғызстанға жөнелтілетін дайын өнім көлемінің артуы.

Бұл – Түркістанды аймақаралық экономикалық орталық ретінде қалыптастырудың нақты көрсеткіші.

Түркістан облысы бүгінде индустрия, логистика, инновация және адами капитал бағытында үйлесімді дамып жатқан аймақ. Облыс әкімдігінің кешенді даму жоспары мен нақты іске асып жатқан өндірістік жобалар – өңірді Оңтүстік Қазақстанның басты өндіріс орталығына, индустриялық локомотивіне айналдыруда. Жаңа зауыттар мен жаңа мүмкіндіктер – бұл тек экономикалық серпіліс емес, халықтың өмір сапасын арттырудың сенімді жолы.