ТҮРКІСТАН: АБАЙ ОБЛЫСЫНЫҢ ӨКІЛДЕРІ «ТҰРАН СУ» КӘСІПОРНЫНЫҢ ЖҰМЫС ТӘЖІРИБЕСІМЕН ТЕРЕҢ ТАНЫСТЫ

Осы бағыттағы оң тәжірибені зерделеу мақсатында Абай облысының ауыл шаруашылығы басқармасына қарасты «Семей су қоймасы» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің басшысы Талғат Есімжанов пен басшының орынбасары Асхат Орумбаев арнайы іссапармен Түркістан облысына келіп, «Тұран су» шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік коммуналдық кәсіпорнының жұмысымен жан-жақты танысты.

Іссапардың негізгі мақсаты – Түркістан өңірінде қалыптасқан су шаруашылығын басқарудың тиімді үлгілерін, өндірістік және техникалық мүмкіндіктерді, сондай-ақ су үнемдеуге бағытталған инновациялық шешімдерді өз көздерімен көріп, оларды Абай облысында енгізу мүмкіндіктерін зерделеу болды. Қонақтар «Тұран су» мекемесінің соңғы жылдары қол жеткізген нәтижелеріне, ауқымды жобаларына және өндірістік әлеуетіне ерекше қызығушылық танытты.

Сапар барысында Абай облысынан келген делегация «Тұран су» кәсіпорнының өндірістік базасында болып, мекеменің материалдық-техникалық жағдайымен танысты. Мұнда су арналарына қызмет көрсетуге арналған арнайы техникалар, экскаваторлар, тазалау және жөндеу құралдары көрсетілді. Сонымен қатар кәсіпорын өз күшімен іске қосқан су үнемдеу жабдықтарын шығаратын өндіріс пен бетон лотоктар дайындайтын зауыттың жұмысы жан-жақты таныстырылды. Бұл өндірістер суармалы егіншілікте судың ысырабын азайтып, каналдардың тиімділігін арттыруға бағытталған.

Қонақтар әсіресе «Тұран су» кәсіпорнының өзіндік табыс есебінен дамып отырғанына ерекше назар аударды. Мекеме соңғы жылдары бюджетке тәуелді болмай-ақ, өз қаржысы арқылы жаңа техникалар сатып алып, өндірістік қуаттарын кеңейткен. Бұл – коммуналдық кәсіпорындардың да тиімді менеджмент пен дұрыс жоспарлау арқылы тұрақты дамуға қол жеткізе алатынын көрсететін нақты мысал.

Қазіргі таңда «Тұран су» кәсіпорнының теңгерімінде жалпы 20 су қоймасы, 3 су торабы, 3 магистралды канал және 107 шаруааралық канал бар. Ауыл шаруашылығына бейім Түркістан өңірінде бұл нысандардың маңызы өте зор. Кәсіпорын жыл сайын жалпы көлемі 105 мың гектар егістік алқапты ағын сумен қамтамасыз етіп келеді. Бұл – өңірдегі мыңдаған шаруаның өнімді еңбек етуіне, егін көлемін ұлғайтуға және ауыл шаруашылығының дамуына тікелей әсер ететін маңызды көрсеткіш.

Соңғы жылдары «Тұран су» өз теңгеріміндегі су арналарына механикалық тазарту жұмыстарын тұрақты түрде жүргізіп келеді. Арнайы техникалардың көмегімен каналдардағы лай, шөгінділер мен бөгеттер тазартылып, нәтижесінде егін алқаптарына баратын су көлемі едәуір артқан. Бұл жұмыстар судың жоғалуын азайтып қана қоймай, су жеткізу мерзімін қысқартып, шаруалардың шығынын төмендетуге мүмкіндік беріп отыр.

Сонымен қатар кәсіпорын су үнемдеу технологияларын дамытуға басымдық беруде. Осы мақсатта «Тұран су» өзіндік табысы есебінен су үнемдеуге қажетті жабдықтар өндіретін зауытты іске қосты. Мұнда заманауи талаптарға сай бетон лотоктар мен басқа да гидротехникалық элементтер дайындалады. Бұл өнімдер ішкі қажеттілікті қамтамасыз етіп қана қоймай, алдағы уақытта басқа өңірлерге де жеткізуге мүмкіндік береді.

Абай облысынан келген делегация бұл тәжірибенің өз өңірі үшін де аса өзекті екенін атап өтті. «Семей су қоймасы» КММ өкілдері Түркістандағы су шаруашылығын басқару үлгісін, өндірістік тәсілдерді және су үнемдеу бағытындағы жұмыстарды Абай облысында кезең-кезеңімен енгізуге ниетті екенін білдірді. Олардың айтуынша, климаттың өзгеруі мен су ресурстарының тапшылығы жағдайында мұндай тәжірибе ауыл шаруашылығы саласының тұрақты дамуына негіз бола алады.

Кездесу барысында тараптар алдағы уақытта өзара тәжірибе алмасуды жүйелі түрде жалғастыру, мамандарды оқыту, бірлескен семинарлар мен көшпелі жиындар өткізу мәселелерін де талқылады. Бұл қадамдар өңірлер арасындағы ынтымақтастықты нығайтып, су ресурстарын басқаруда ортақ тәсілдер қалыптастыруға мүмкіндік береді.

Айта кету керек, бүгінде «Тұран су» кәсіпорнында 400-ге жуық маман еңбек етеді. Бұл – өңір тұрғындарын тұрақты жұмыспен қамтып отырған ірі коммуналдық мекемелердің бірі. Кәсіпорын қызметкерлері су шаруашылығы саласындағы күрделі жұмыстарды атқарып қана қоймай, жаңа технологияларды меңгеріп, кәсіби біліктіліктерін үнемі арттырып келеді.

Жалпы алғанда, Абай облысы өкілдерінің Түркістан өңіріне жасаған бұл іссапары өңіраралық ынтымақтастықтың нақты үлгісіне айналды. «Тұран су» кәсіпорнының жинақтаған тәжірибесі су ресурстарын тиімді басқару, ауыл шаруашылығын тұрақты сумен қамтамасыз ету және су үнемдеу мәдениетін қалыптастыру жолында маңызды рөл атқаратыны анық. Мұндай тәжірибелерді өзге өңірлерге тарату еліміздегі су шаруашылығы саласының дамуына тың серпін бермек.