ЗАҢ НЕ ДЕЙДІ? ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫНДА ҚҰМАР ОЙЫН БИЗНЕСІНЕ ҚАРСЫ ШАРАЛАР

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, құмар ойын бизнесі арнайы аймақтарда ғана рұқсат етіледі. Бұл аймақтардан тыс букмекерлік кеңселер, казино немесе электронды ойын автоматтары заңсыз болып саналады. Түркістан облысы бұл рұқсат етілген аймақтардың қатарына кірмейді. Соған қарамастан, өңірде жасырын жұмыс істейтін ойынхана, ставкалық орындар мен электронды терминалдар анықталып жатыр. Бұл – тек экономикалық емес, әлеуметтік және моральдық қауіпке айналған мәселе.

Тексерістер мен анықталған заңбұзушылықтар

Түркістан облысында 2024 жылдың өзінде бірнеше жасырын ойын бизнесіне қатысты рейд жүргізілді. Түркістан қаласы, Кентау, Арыс және аудан орталықтарында арнайы мониторингтік топтар құрылып, 50-ден астам күмәнді нысан тексерілді. Олардың ішінде салықсыз жұмыс істеген, лицензиясыз онлайн-ставка қабылдаған, не болмаса басқа атаумен жұмыс істеген орындар болған. Кейбір дүкендердің артында букмекерлік терминалдар жасырын орнатылғаны да әшкереленді.

Айыппұлдар мен жабылған нысандар

Жүргізілген рейдтер нәтижесінде 2024 жылы облыс көлемінде 15 жасырын букмекерлік пункт жабылып, 30-ға жуық тұлға әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Сот шешімімен бірнеше нысанның жабылуына үкім шықты. Сонымен қатар, лицензиясыз қызмет көрсеткен кәсіпкерлерге жалпы сомасы 45 миллион теңгеден астам айыппұл салынған. Бұл – заңның қаталдығының көрінісі ғана емес, қоғам сұранысының талап еткен әрекеті.

Полиция мен прокуратураның әрекеті

Облыстық полиция департаменті мен прокуратура органдары құмар ойын бизнесіне қарсы күресті жүйелі түрде жүргізіп келеді. Жыл сайын арнайы жоспар бекітіліп, квартал сайын бақылау шаралары өткізіледі. Полиция тарапынан IT бөлімдер де іске қосылып, онлайн бәс тігу платформаларын анықтау және бұғаттау жұмыстары жүргізілуде. Прокуратураның бастамасымен аудандық әкімдіктермен бірлескен түсіндіру акциялары ұйымдастырылып, заңсыз ойын түрлерінен келген қауіп туралы тұрғындарға мәлімет таратылып отыр.

Ауылдық жерлердегі ахуал

Тексеріс тек қалаларда емес, ауылдық жерлерде де жүргізілуде. Өкінішке қарай, кейбір ауылдарда интернет-кафелер мен дүкендердің артында жасырын ойын терминалдары орнатылып, жастарды өзіне тартқан. Мұндай заңсыз әрекеттер ауылдық әкімдіктер мен учаскелік полиция қызметкерлерінің назарынан тыс қалмауда. Қазіргі таңда ауылдық жерлерде 10-нан астам заңсыз терминал тәркіленіп, қылмыстық іс қозғалған жағдайлар тіркелді.

Жауапкершілікке тарту – кешенді процесс

Құмар ойынмен айналысқан адам ғана емес, оны ұйымдастырған кәсіпкерлер де жауапқа тартылады. ҚР Қылмыстық кодексінің 307-бабы бойынша ойын бизнесін заңсыз ұйымдастырған тұлғаларға айыппұл салу, мүлкін тәркілеу немесе бас бостандығынан айыру жазасы қарастырылған. Сонымен бірге, электронды ақша арқылы ставка қабылдаған сайттарды жарнамалаған тұлғалар да әкімшілік жауапкершілікке тартылуы мүмкін. Заң бәріне ортақ, оны бұзғандардың жазасыз қалуы мүмкін емес.

Қоғамдық бақылау мен БАҚ рөлі

Түркістан өңіріндегі құқық қорғау шараларына қоғам белсенділері мен журналистер де атсалысуда. Жергілікті БАҚ арқылы жарияланған репортаждар мен сараптамалық материалдар арқасында кейбір жасырын нүктелердің көзі жойылған. Қоғам тарапынан бақылау күшейген сайын, бұл мәселе бойынша нақты әрекет етуші органдар да белсенді болуда. Азаматтар тарапынан прокуратураға немесе полицияға хабарламалар түссе, деректер дереу тексеріледі.

Цифрлық қадағалаудың болашағы

Алдағы уақытта заңсыз құмар ойын түрлерімен күресу үшін Түркістан облысында цифрлық бақылау жүйесі енгізілмек. Бұл жүйе интернеттегі белсенді домендерді автоматты түрде талдап, күмәнді әрекеттерді бақылауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, халыққа арналған «Stop Oyın» атты чат-бот немесе мобильді қосымша арқылы заңсыз әрекет туралы хабарламалар қабылдану жоспарланып отыр.

Түркістан облысында құмар ойын бизнесімен күрес – тек құқықтық шара ғана емес, әлеуметтік әділеттілікті қалпына келтіру жолы. Заң бар, тек оны қатаң әрі әділ қолдану керек. Полиция, прокуратура және қоғам біріге отырып әрекет етсе, бұл дерттің тамырына балта шабуға болады. Әр азамат заңсыз ойын бизнесіне бейжай қарамаса, болашақ ұрпақты да сақтап қаламыз.