ТҮРКІСТАНДА ДРОН ЖӘНЕ ТІКҰШАҚ ШЫҒАРАТЫН ЗАУЫТ ҚҰРЫЛУДА: ЖАҢА ӨНЕРКӘСІІПТІК КЕЗЕҢ БАСТАЛДЫ

2025 жылдың 16 маусымында Түркістан облысында дрон, тікұшақ және пилотсыз жүк тасымалдайтын аппараттар шығаратын зауыт салу жобасы жарияланды. Бұл бастама – өңірдің индустриялық-инновациялық дамуына жаңа серпін беретін тарихи шешімдердің бірі саналады. Жоба тек жергілікті ғана емес, республикалық маңызға ие, себебі бұл Қазақстанда өндірілетін алғашқы көпфункциялы ұшатын құрылғылар зауыты болуы мүмкін.

Зауыттың маңыздылығы: әскери емес, азаматтық мақсаттағы өнім

Көп жағдайда дрон өндірісі әскери мақсатта елестетіледі. Алайда Түркістандағы зауыттың негізгі бағыты – азаматтық секторға арналған:

• ауыл шаруашылығына арналған дрондар (егіс, тыңайтқыш шашу, мониторинг)

• экологиялық бақылау құрылғылары

• көліктік дрондар – шалғай елді мекендерге жүк немесе дәрі-дәрмек жеткізуге арналған

• құрылыс және геодезия үшін аэрофотоқұрылғылар

• қалалардағы қауіпсіздікті бақылау дрондары

Құрылыс орны мен инвестициялық серіктестер

Жоба Түркістан облысындағы арнайы индустриялық аймақтардың бірінде (болжам бойынша – Кентау қаласына жақын маңда) жүзеге асады. Инвесторлар қатарында:

• отандық жоғары технологиялық компаниялар

• шетелдік стратегиялық серіктестер (Түркия, Оңтүстік Корея, Қытайдан келіссөздер жүріп жатыр)

• мемлекеттік қолдау тетіктері: «Kazakh Invest», «QazTech Ventures»

Жоба құны шамамен 25–30 млрд теңге көлемінде бағалануда. Алғашқы кезеңде 300-ден астам жұмыс орны ашылады деп күтілуде.

Жас мамандар мен кадрлық әлеует

Зауыттың маңызды артықшылығы – жас инженерлер мен техниктерге арналған жаңа жұмыс мүмкіндіктері. Жоба шеңберінде Түркістан облысындағы колледждер мен университеттермен бірлескен бағдарламалар іске қосылады:

• қолданбалы инженерия, электроника, мехатроника бағытында мамандандыру

• шетелдік сарапшылармен бірлескен тағылымдамалар

• стартаптық зертханалар мен дронға арналған тәжірибелік алаңдар

Түркістан – жоғары технологиялар орталығына айнала ма?

Бұл зауыт Түркістанның тек тарихи және рухани емес, технологиялық өңір ретінде қалыптасуына негіз болмақ. Өңірде соңғы жылдары IT, жасыл энергетика, агроөндіріс салалары қарқынды дамып келеді. Жаңа жоба осы үдерісті толықтырып, Түркістанды «смарт өндіріс» аймағына айналдыруы әбден мүмкін.

Қауіпсіздік, экспорт және бәсекелестік

Құрылғылардың бір бөлігі ішкі нарыққа, бір бөлігі – экспортқа бағытталады. Қазақстандық дрондар мен тікұшақтарға Орталық Азия, Ресей, Әзербайжан, Тәжікстан нарықтары қызығушылық танытып отыр. Сонымен қатар:

• Өнімдердің қауіпсіздігі халықаралық стандарттарға сай болады

• Сертификаттау мен сапа бақылауы – мемлекеттік деңгейде қадағаланады

• Ұлттық брендке айналдыру мақсаты бар (мысалы: «Qazaq Drone»)

Қоғамдық пікір мен үміт

Жоба жайлы ақпарат жарияланғаннан кейін, әлеуметтік желілер мен жергілікті тұрғындар арасында жоғары қызығушылық пен қолдау байқалды. Түркістан жастары мен техникалық мамандықта оқитын студенттер бұл бастамадан үлкен үміт күтуде.

Түркістан облысында дрон мен тікұшақ шығаратын зауыт – жай ғана өндірістік жоба емес. Бұл – Қазақстанның индустриялық болашағына қосқан үлесі, ғылым мен технологияның шынайы серпіні. Отандық инновация мен өңірлік даму үшін осындай жобалар басты тірекке айналуға тиіс.